Het begin van de zomervakantie dus. Eigenlijk dacht ik me voor het eerst een Deutschlandpass aan te schaffen, maar vanaf dit jaar geeft de Deutsche Bahn (DB) deze niet meer uit. Met deze pass kan je onbeperkt één maand lang door Duitsland reizen, zonder toeslagen voor eender welke trein met uitzondering van lig- of slaapplaatsen in nachttreinen.
Het beste alternatief op deze Deutschlandpass leek me een Sommer-Ticket van de Österreichische Bundesbahnen (ÖBB): hetzelfde concept voor slechts €69 (!) voor een hele zomer onbeperkt reizen in Oostenrijk, op weekdagen wel enkel geldig van acht uur 's morgens tot drie uur 's nachts. De heen- en terugreis naar Oostenrijk, meer bepaald Wenen, gebeurde natuurlijk ook per trein.
Zondag, 3 juli 2016
L 5169 Landen - Liège-Guillemins AM80
Landen 19:12
Waremme 19:24
Remicourt 19:29
Momalle 19:33
Fexhe-le-Haut-Clocher 19:36
Bierset-Awans 19:40
Ans 19:45
Aankomst Liège-Guillemins 19:52
IC 517 Oostende - Eupen HLE 18 met I10 en I11
Liège-Guillemins 20:04
Verviers-Central 20:23
Aankomst Welkenraedt 20:35
L 5019 Spa-Geronstère - Aachen Hbf AM Klassiek
Welkenraedt 20:42
Hergenrath 20:48
Aankomst Aachen Hbf 20:56
RE 10143 Aachen Hbf - Hamm(Westf) BR146.3 met DoSto-rijtuigen
Aachen Hbf 21:51
Aachen-Rothe Erde 21:55
Stolberg(Rheinl) Hbf 22:00
Eschweiler Hbf 22:04
Langerwehe 22:10
Düren 22:17
Horrem 22:28
Köln-Ehrenfeld 22:37
Aankomst Köln Hbf 22:44
Tot hier heb ik eigenlijk weinig te vertellen. Helaas er niet aan gedacht om wat foto's te nemen in Aken. In Keulen ook niet, omdat het al donker was, maar ook omdat ik me wat aan het voorbereiden was op de nacht. Daarbij: in Keulen stond in het station zelf een groot scherm waarop de EK-match Frankrijk - IJsland werd uitgezonden. Het einde van die match heb ik nog even meegepikt. Ik heb trouwens over het algemeen weinig foto's gemaakt deze reis. Dat komt eigenlijk omdat ik toen ik deze reis maakte nog niet wist dat ik er een blogbericht over zou maken. In de toekomst zullen er dus steeds meer foto's terug te vinden zijn in mijn verslagen.
Maandag, 4 juli 2016
Het is dan eigenlijk nog 3 juli als de trein vertrekt in Keulen, maar dat maakt niet veel uit. Het gaat om CNL 419 (Amsterdam Centraal - München Hbf) met koersrijtuigen naar Zürich HB (CNL 40419 Amsterdam Centraal - Zürich HB). Aan deze koersrijtuigen hingen dan nog een drietal DB-Intercityrijtuigen die slechts tot Basel SBB meereden (IC 61419 Amsterdam Centraal - Basel SBB). De trein werd getrokken door een zilvergrijze BR 186 van de NS tot Frankfurt(Main) Hbf.
Toen wij aankwamen stond de CNL 479 (Hamburg-Altona - Zürich HB) er al, met zijn koersrijtuigen CNL 40479 (Hamburg-Altona - München Hbf) en zijn IC 61479 (Hamburg-Altona - München Hbf)
In Frankfurt werden de CNL 40419 en de IC 61419 van de CNL 419 verwijderd en getrokken tot in één of andere opstelplaats een paar honderd meter buiten het station. Hetzelfde gebeurde met de trein langs ons: CNL 40479 en IC 61479 werden van CNL 479 verwijderd en weggesleept. Wij (CNL 40419 en IC 61419) werden aan CNL 479 richting Zürich gekoppeld en CNL 40479 en IC 61479 werden dan aan CNL 419 richting München gekoppeld. Deze rangeermanoeuvres werden door twee BR 101 locomotieven uitgevoerd, welke daarna ook de beide nachttreinen een stuk verder richting eindstation trokken.
Ikzelf heb bewust voor de IC-trein gekozen, omdat ik niet van plan was om te slapen, maar wel om te kijken hoe dit alles in zijn werk ging in Frankfurt. Ik reed tot Basel Bad Bf, een omweg zou je denken, maar toen ik boekte werd deze reis me aangeboden door het boekingssysteem. Iets langer onderweg wel, maar ook een stuk voordeliger in prijs.
IC 61419 Amsterdam Centraal - Basel SBB (met CNL 40419 en met CNL 419 tot Frankfurt(Main) Hbf en CNL 479 vanaf Frankfurt(Main) Hbf) BR 186 tot Frankfurt(Main) Hbf en BR 101 vanaf Frankfurt(Main) Hbf met Intercity-rijtuigen, CNL-Liegewagen en CNL-Schlafwagen
Köln Hbf 23:35 +10
Bonn Hbf 23:56 +15
Koblenz Hbf 00:35 +12
Frankfurt(Main) Flughafen Regionalbahnhof 01:54 +17
Aankomst Frankfurt(Main) Hbf 02:08 +17
Vertrek Frankfurt(Main) Hbf 02:48 +8
Mannheim Hbf 03:31 +6
Karlsruhe Hbf 04:02
Offenburg 04:51
Freiburg(Breisgau) Hbf 05:31
Aankomst Basel Badischer Bahnhof 06:09
Basel Bad Bf is een station in een nogal vreemde situatie. Het ligt dus wel in Zwitserland, maar toch is het eigendom van DB en behoort tot het Duitse 'Zollgebiet'. Het station wordt met andere woorden als 'de grens' tussen Duitsland en Zwisterland gezien. Het staat dus onder bevoegdheid van Duitse én Zwitserse autoriteiten. Ik reisde vanuit dit station terug naar Duitsland, dus heb ik zogezegd het Duitse grondgebied niet verlaten. Het station 'Basel Schweizer Bahnhof' of Basel SBB (SBB staat voor Schweizerischer Bundesbahnen) is dan wel gewoon Zwitsers. Langs Basel SBB ligt dan nog het station Basel SNCF (Société nationale de chemins de fer français), waaruit nog wat treinen richting Frankrijk vertrekken.
Van hieruit wou ik naar Lindau reizen om daar de Oosnterijkse grens over te steken per trein, richting Bregenz. Maar voor ik de grens met Oostenrijk overstak: stonden mij nog 3 andere grensovergangen te wachten: 1 keer net na vertrek in Basel en dan nog 2 keer bij Schaffhausen. Het station van Schaffhausen bevindt zich namelijk in ongeveer dezelfde situatie als Basel Bad Bf: het ligt in Zwisterland maar is zowel een Duits als Zwitsers station.
IRE 3041 Basel Bad Bf - Ulm Hbf BR 611
Basel Bad Bf 06:35
Rheinfelden(Baden) 06:45
Bad Säckingen 06:55
Laufenburg(Baden) Ost 07:02
Waldshut 07:11
Tiengen(Hochrhein) 07:16
Lauchringen West 07:19
Erzingen(Baden) 07:29
Schaffhausen 07:43
Singen(Hohentwiel) 07:57
Radolfzell 08:05 +8
Überlingen 08:23 +9
Aankomst Friedrichshafen Stadt 08:42 +13
13 minuten te laat dus en de aansluiting in Friedrichshafen was maar 5 minuten, dus dat betekende meteen: één uur later in Wenen *zucht*.
IRE 4241 Stuttgart Hbf - Lindau Hbf BR 218 met DoSto
Friedrichshafen Stadt 09:28
Kressbronn 09:40
Wasserburg(Bodensee) 09:45
Aankomst Lindau Hbf 09:52
Vanaf Lindau kon ik verder reizen met het ÖBB Sommer-Ticket dat ik hier aan de automaat kocht. De bedoeling was om van hieruit met een Regional-Express tot Feldkirch te gaan en daar over te stappen op de EC van Zürich HB naar Graz Hbf en deze tot Innsbruck te nemen en daar dan over te stappen op de Railjet naar Wenen. Door de gemiste aansluiting werd het dus de rechtstreekse Railjet die ongeveer twee uur later vertrok in Bregenz, maar toch slechts één uur later in Wenen aankwam, omdat de reisduur dan wel een uur korter was. In Bregenz heb ik me dan wat beziggehouden door wat te gaan wandelen in het havengebied. Het weer was uitstekend: rond de 25 °C, een hemelsblauwe hemel en geen wolk te bespeuren. Alweer helaas geen foto's.
S1 Lindau Hbf - Bludenz Reihe 4024
Lindau Hbf 10:01
Lochau-Hörbranz 10:08
Bregenz-Hafen 10:11
Aankomst Bregenz 10:13
RJ 565 Bregenz - Wien Flughafen ÖBB Railjet
Bregenz 11:40
Dornbirn 11:50
Feldkirch 12:15
Bludenz 12:28
St. Anton am Arlberg 13:00
Landeck-Zams 13:24
Imst-Pitztal 13:37 +7
Ötztal 13:48
Innsbruck Hbf 14:17 +12
Salzburg Hbf 16:08 +21
Linz/Donau Hbf 17:14 +20
St. Pölten Hbf 18:02 +16
Aankomst Wien Meidling 18:23 +16
Het station Meidling is het makkelijkst voor mij, omdat hier de U6 komt, welke een halte heeft op 300 meter van mijn hotel, waar ik gedurende mijn hele reis verblijf. Na aankomst in hotel nog wat gerust, want geslapen heb ik vorige nacht niet. Daarna toch nog even de stad in geweest, maar ook nu weinig foto's die het tonen waard zijn:
![]() |
St. Stephan Domkirche. Beter op foto kreeg ik hem niet met mijn smartphone. |
![]() |
Wien Westbahnhof, het vroegere belangrijkste station van Wenen voor treinen richting het westen. Momenteel komen hier enkel nog regionale treinen en treinen van de private maatschappij Westbahn, welke hier momenteel gereinigd werden. |
Dinsdag, 5 juli 2016
Ik was in Oostenrijk om héél Oostenrijk te zien en niet enkel Wenen. Vandaag beginnen we met een belangrijke stad net over de grens: Bratislava, de hoofdstad van Slowakije.
REX 2508 Wien Hbf - Bratislava hl. st. Reihe 2016 met CityShuttle-rijtuigen
Wien Hbf 08:16
Wien Simmering 08:22
Wien Stadlau 08:28
Wien Hausfeldstraße 08:34
Siebenbrunn-Leopoldsdorf 08:47
Marchegg 09:02
Devinska Nova Ves 09:10
Aankomst Bratislava hl. st. 09:22
Groot kan je het centraal station van Bratislava niet noemen (onbegrijpelijk dat ik hier geen foto's gemaakt heb...), maar de stad zelf is ook helemaal niet zo groot. De bouwwerken in de stad zelf zijn over het algemeen minder goed onderhouden dan in Wenen:
![]() |
Michalská Brána, een doorgang met daarop deze toren. De doorgang onderaan paste niet meer op de foto. |
![]() |
Michalskástraat |
![]() |
Hlavné Námestie ('Grote markt') van Bratislava. Deze foto bewijs dat zeker niet alles slecht onderhouden is in de stad. |
![]() |
De Donau. Het historisch stadscentrum ligt links op de foto, maar het station Bratislava Petrzalka ligt aan de overkant van de Donau. |
Na een snelle wandeling door de stad, wandelde ik naar het station Petrzalka, dat eigenlijk helemaal aan de andere kant van de stad lag. Ik dacht dat dit het tweede grote station van de stad zou zijn, omdat het centraal station eigenlijk niet zo groot was. Raar genoeg was dat niet het geval. Meer nog: er stopte maar één trein per uur, namelijk de trein via Brück an der Leitha naar Wenen (en zo verder naar Deutschkreutz). Het station zelf was niet zo speciaal. Het had wel een vijftal perronsporen, maar die werden dus zelden of nooit gebruikt. Wel stonden er wat geladen goederenwagons. Het was boven de 30 °C, dus ben ik snel in de trein gaan zitten, want daar was airco. Volgende stop: Sopron (Hongarije)
REX 7616 Bratislava-Petrzalka - Deutschkreutz Reihe 4024
Bratislava-Petrzalka 12:15
Kittsee 12:21
Pama 12:25
Gattendorf 12:30
Neudorf bei Parndorf 12:33
Parndorf 12:38
Parndorf Ort 12:41
Bruck/Leitha 12:46
Gramatneusiedl 12:59
Wien Hbf 13:19
Wien Meidling 13:25
Ebreichsdorf 13:48
Ebenfurth 14:02
Neufeld/Leitha 14:06
Müllendorf 14:13
Wulkaprodersdorf 14:19
Draßburg 14:25
Baumgarten im Burgenland 14:30
Aankomst Sopron 14:37
Deze trein rijdt dus van het Slowaakse Bratislava, via de Oostenrijkse hoofdstad en het Hongaarse Sopron naar het Oostenrijkse Deutschkreutz. Dat kan tellen, voor een Regional-Express! Deutschkreutz ligt overigens slechts een vijftal minuten verwijderd van Sopron.
De spoorlijn tussen Ebenfurth en Sopron is trouwens eigendom van de Raaberbahn, of Gyor-Sopron-Ebenfurti-Vasút (Gysev) in het Hongaars. Deze maatschappij onderhoudt de spoorlijnen van Ebenfurth naar Sopron en van Sopron naar naar Gyor en is eigendom van de Hongaarse en Oostenrijkse overheden. Het baat ook eigen treindiensten uit op zijn eigen lijnen, maar ook op andere lijnen.
Na mijn bezoek aan Sopron wou ik me vandaag nog wat bezighouden met de Semmeringbahn en de daarbij nieuwere Semmering-Basistunnel die in de maak is. De hele Oostenrijkse Südbahn tussen Wenen en Graz wordt opgewaardeerd door er halvelings een hogesnelheidslijn van te maken. De Semmering-Basistunnel, die bereden zal kunnen worden met snelheden tot 250 km/h, speelt daar een grote rol in, omdat de huidige Semmeringbahn een hele oude lijn is met een maximale snelheid van 80 km/h. De Semmeringbahn is in de 19e eeuw geopend en was de eerste spoorlijn die treinen door de Alpen leidde. Daarom is de lijn UNESCO-werelderfgoed, en omdat men er in de beginjaren al links reed, moet men er vandaag nog steeds links rijden, terwijl de ÖBB zijn andere lijnen de laatste jaren stelselmatig heeft 'omgevormd' om rechts te rijden. Er zijn momenteel nog maar twee spoorlijnen in Oostenrijk waar er links gereden wordt en dit is daar dus één van.
Maar eerst moet ik daar nog zien te geraken. Mijn reis gaat via een niet-geëlektrificeerde lijn met een Regionalzug (R-trein, een gewone stoptrein) naar Wiener Neustadt. Deze lijn is eigendom van de Raaberbahn tot aan de grens en vanaf de grens is de lijn eigendom van de ÖBB. Vanaf Wiener Neustadt maak ik enkel nog gebruik van de Südbahn.
R 7148 Sopron - Wiener Neustadt Hbf Reihe 2016 met CityShuttle-rijtuigen
Sopron 15:44
Loipersbach-Schattendorf 15:54
Marz-Rohrbach 15:59
Mattersburg 16:02
Mattersburg Nord 16:04
Wiesen-Sigleß 16:07
Bad Sauerbrunn 16:13
Neudörfl im Burgenland 16:17
Katzelsdorf/Leitha 16:20
Aankomst Wiener Neustadt Hbf 16:25
R 2245 Wien Florisdorf - Payerbach-Reichenau Reihe 1142 of 1144 met CityShuttle- dubbeldekrijtuigen
Wiener Neustadt Hbf 16:35
St. Eygden am Steinfeld 16:41
Neunkirchen NÖ 16:46
Ternitz 16:50
Pottschach 16:54
Aankomst Gloggnitz 16:58
Hier, in Gloggnitz, begint de Semmeringbahn en daarmee ook de Semmering-Basistunnel. Mijn idee was dus ook om naar de bouwwerf van de tunnel te wandelen, maar toen ik die laatste trein zat begon het pijpenstelen te regenen. Toen het ophield met regenen had ik er helaas geen tijd meer voor. Helaas, want ik wou graag aan het infopunt wat gaan rondkijken en aan de ingang van de tunnel wat foto's nemen. In december ben ik weer in de buurt en zal ik hier alsnog langsgaan.
Hierna volgde een rit over de Semmeringbahn tot in Mürzzuschlag, het einde van de Semmeringbahn en ook het einde van de toekomstige Semmering-Basistunnel. De rit zelf was adembenemend. De trein die ik nam was een D-trein, een snelle trein die niet tot het 'Fernverkehr' wordt gerekend en enkel in de spitsuren rijdt. Gloggnitz en Payerbach-Reichenau zijn de enige haltes waar deze trein stopt waar verder geen Fernverkehr halt houdt.
D 459 Wien Hbf - Mürzzuschlag Reihe 1144 met IC-rijtuigen
Gloggnitz 18:13
Payerbach-Reichenau 18:23
Semmering 18:49
Aankomst Mürzzuschlag 19:02
Vanaf Payerbach-Reichenau was ik de enige reiziger in de wagon. Een hoge bezettingsgraad kan je dat moeilijk noemen, maar waarschijnlijk zat deze trein wel goed vol tussen Wenen en Wiener Neustadt.
In Mürzzuschlag was er ook een informatiepunt over de nieuwe tunnel, maar dat sloot blijkbaar om 18u30. Helaas... Twee keer mis vandaag. Bouwwerken waren hier nog nergens te bespeuren. Meer info over de nieuwe Südbahn is hier terug te vinden: http://www.oebb.at/infrastruktur/de/5_0_fuer_Generationen/5_4_Wir_bauen_fuer_Generationen/5_4_1_Schieneninfrastruktur/Suedstrecke/suedstreckeonline/index.html
Dan maar terug richting Wenen:
RJ 756 Graz Hbf - Flughafen Wien ČD Railjet
Mürzzuschlag 19:32 +13
Wiener Neustadt Hbf 20:32 +7
Wien Meidling 20:58 +7
Aankomst Wien Hbf 21:02 +7
De vertraging van de trein was te wijten aan een grondverzakking, waardoor treinen op enkelspoor aan verminderde snelheid moesten rijden. Enkele dagen gelden was er trouwens hierdoor helemaal geen treinverkeer mogelijk tussen Bruck an der Mur en Mürzzuschlag. Regionale treinen werden nog steeds vervangen door bussen. Hoewel de trein volledig binnen de Oostenrijkse grenzen reed, werd de dienst toch gereden door een Railjet van de Tsjechische spoorwegen.
Na de treinrit nog even de stad in geweest:
De spoorlijn tussen Ebenfurth en Sopron is trouwens eigendom van de Raaberbahn, of Gyor-Sopron-Ebenfurti-Vasút (Gysev) in het Hongaars. Deze maatschappij onderhoudt de spoorlijnen van Ebenfurth naar Sopron en van Sopron naar naar Gyor en is eigendom van de Hongaarse en Oostenrijkse overheden. Het baat ook eigen treindiensten uit op zijn eigen lijnen, maar ook op andere lijnen.
![]() |
Station Sopron. Links een stoptrein van de Raaberbahn, in het midden een goederentrein van de ÖBB naar Ebenfurth. |
![]() |
Twee nieuwere FLIRTs van de Raaberbahn. Na mijn bezoek in Sopron is er trouwens nog een nieuwe bestelling FLIRT 3 treinen geleverd aan de GySEV |
Maar eerst moet ik daar nog zien te geraken. Mijn reis gaat via een niet-geëlektrificeerde lijn met een Regionalzug (R-trein, een gewone stoptrein) naar Wiener Neustadt. Deze lijn is eigendom van de Raaberbahn tot aan de grens en vanaf de grens is de lijn eigendom van de ÖBB. Vanaf Wiener Neustadt maak ik enkel nog gebruik van de Südbahn.
R 7148 Sopron - Wiener Neustadt Hbf Reihe 2016 met CityShuttle-rijtuigen
Sopron 15:44
Loipersbach-Schattendorf 15:54
Marz-Rohrbach 15:59
Mattersburg 16:02
Mattersburg Nord 16:04
Wiesen-Sigleß 16:07
Bad Sauerbrunn 16:13
Neudörfl im Burgenland 16:17
Katzelsdorf/Leitha 16:20
Aankomst Wiener Neustadt Hbf 16:25
R 2245 Wien Florisdorf - Payerbach-Reichenau Reihe 1142 of 1144 met CityShuttle- dubbeldekrijtuigen
Wiener Neustadt Hbf 16:35
St. Eygden am Steinfeld 16:41
Neunkirchen NÖ 16:46
Ternitz 16:50
Pottschach 16:54
Aankomst Gloggnitz 16:58
Hier, in Gloggnitz, begint de Semmeringbahn en daarmee ook de Semmering-Basistunnel. Mijn idee was dus ook om naar de bouwwerf van de tunnel te wandelen, maar toen ik die laatste trein zat begon het pijpenstelen te regenen. Toen het ophield met regenen had ik er helaas geen tijd meer voor. Helaas, want ik wou graag aan het infopunt wat gaan rondkijken en aan de ingang van de tunnel wat foto's nemen. In december ben ik weer in de buurt en zal ik hier alsnog langsgaan.
Hierna volgde een rit over de Semmeringbahn tot in Mürzzuschlag, het einde van de Semmeringbahn en ook het einde van de toekomstige Semmering-Basistunnel. De rit zelf was adembenemend. De trein die ik nam was een D-trein, een snelle trein die niet tot het 'Fernverkehr' wordt gerekend en enkel in de spitsuren rijdt. Gloggnitz en Payerbach-Reichenau zijn de enige haltes waar deze trein stopt waar verder geen Fernverkehr halt houdt.
D 459 Wien Hbf - Mürzzuschlag Reihe 1144 met IC-rijtuigen
Gloggnitz 18:13
Payerbach-Reichenau 18:23
Semmering 18:49
Aankomst Mürzzuschlag 19:02
Vanaf Payerbach-Reichenau was ik de enige reiziger in de wagon. Een hoge bezettingsgraad kan je dat moeilijk noemen, maar waarschijnlijk zat deze trein wel goed vol tussen Wenen en Wiener Neustadt.
In Mürzzuschlag was er ook een informatiepunt over de nieuwe tunnel, maar dat sloot blijkbaar om 18u30. Helaas... Twee keer mis vandaag. Bouwwerken waren hier nog nergens te bespeuren. Meer info over de nieuwe Südbahn is hier terug te vinden: http://www.oebb.at/infrastruktur/de/5_0_fuer_Generationen/5_4_Wir_bauen_fuer_Generationen/5_4_1_Schieneninfrastruktur/Suedstrecke/suedstreckeonline/index.html
![]() |
Een Railjet in het station van Mürzzuschlag, komende van Wenen, op zijn weg naar Graz. Het Ausfahrtsignal staat al op 'Frei'. |
RJ 756 Graz Hbf - Flughafen Wien ČD Railjet
Mürzzuschlag 19:32 +13
Wiener Neustadt Hbf 20:32 +7
Wien Meidling 20:58 +7
Aankomst Wien Hbf 21:02 +7
De vertraging van de trein was te wijten aan een grondverzakking, waardoor treinen op enkelspoor aan verminderde snelheid moesten rijden. Enkele dagen gelden was er trouwens hierdoor helemaal geen treinverkeer mogelijk tussen Bruck an der Mur en Mürzzuschlag. Regionale treinen werden nog steeds vervangen door bussen. Hoewel de trein volledig binnen de Oostenrijkse grenzen reed, werd de dienst toch gereden door een Railjet van de Tsjechische spoorwegen.
Na de treinrit nog even de stad in geweest:
![]() |
Wiener Rathaus, het stadhuis van Wenen, bekeken vanaf de achterkant. Slechts een kwart van het gehele gebouw geraakte op de foto. |
![]() |
Het Burgtheater |
![]() |
Het Oostenrijkse parlementsgebouw |
Woensdag, 6 juli 2016
Vandaag staat er enkel treinrijden op het programma: een tochtje door de Oostenrijkse Alpen. Ik maakte een rondje in tegenwijzerzin in 'de buik' van Oostenrijk. Als je naar de vorm van het land in een atlas kijkt, snap je waarschijnlijk wel wat ik daarmee bedoel. Het eerste doel was de Salzkammergutbahn. Deze spoorlijn vertrekt in Attnang-Puchheim, wat mooi tussen Linz en Salzburg in ligt. De Railjets van Wenen naar Salzburg stoppen hier niet, maar de InterCity-treinen tussen Wien Flughafen en Salzburg wel. Deze IC-treinen zullen vanaf december ook vervangen worden door Railjets (van een ietwat vernieuwde generatie), waardoor er een Railjet-halfuurdienst ontstaat tussen Salzburg en Wenen. Je hebt dan elk uur één Railjet die enkel in Linz en St. Pölten stopt en één die in alle tussenliggende grotere stations halt houdt.
IC 662 Flughafen Wien - Bregenz Reihe 1016 met ÖBB IC-rijtuigen
Wien Meidling 08:02
Tullnerfeld 08:17
St. Pölten Hbf 08:32
Amstetten (Niederösterreich) 09:00
St. Valentin 09:16
Linz/Donau Hbf 09:32
Wels Hbf 09:45
Aankomst Attnang-Puchheim 09:58
De Salzkammergutbahn is een spoorlijn door het Salzkammergut-gebied en behoort zelfs tot het UNESCO-werelderfgoed. Ik was dan ook niet de enige spoorwegtoerist op deze trein, die trouwens helaas slechts om de twee uur tot Stainach-Irdning rijdt. Deze dienst wordt wel vervolledigd met een stoptrein tussen Attnang-Puchheim en Obertraun, zodat tussen deze beide stations een uurdienst ontstaat. De spoorlijn zelf was bij momenten echt wel prachtig om aanzien. Helaas heb ik er niet aan gedacht om wat beelden te schieten.
REX 3412 Attnang-Puchheim - Stainach-Irdning Reihe 1142 of 1144 met CityShuttle-rijtuigen
Attnang-Puchheim 10:11
Wankham b. Attnang 10:14
Pinsdorf 10:22
Gmunden 10:26
Altmünster/Traunsee 10:32
Traunkirchen 10:38
Ebensee Landungsplatz 10:44
Ebensee 10:47
Bad Ischl 11:03 +5
Bad Goisern 11:13 +5
Steeg-Gosau 11:18
Hallstatt 11:25 +6
Obertraun Dachsteinhöhlen 11:28 +7
Obertraun Koppenbrüllerhöhle 11:32 + 7
Bad Aussee 11:42 + 6
Kainisch 11:49 +6
Bad Mitterndorf-Heilbrunn 11:56 +7
Bad Mitterndorf 11:59 +7
Tauplitz 12:04 +8
Pürgg 12:10 +8
Aankomst Stainach-Irdning 12:15 +7
In Stainach haalden sommige reizigers nog maar net de IC naar Graz, die dan toch zijn vertrek met twee minuten uitstelde om de aansluiting te voorzien. Ik had hier een uurtje pauze en maakte daarvan gebruik om wat in de stationsbuurt rond te wandelen.
De volgende spoorlijn die ik wou zien was de Tauernbahn. Ik heb deze spoorlijn al bereden op Train Simulator en op dat spel vond ik ze al geweldig, vooral de viadcuten. Deze spoorlijn vertrekt in Schwartzach-St. Veit en loopt tot Spittal-Millstättersee.
EC 216 Graz Hbf - Saarbrücken Hbf BR101 met DB IC-rijtuigen
Stainach-Irdning 13:37 +9
Schladming 14:10 +5
Radstadt 14:26 +5
Aankomst Bischofshofen 14:48
Deze EC 216 is volgens mij de langste treinverbinding met Duits materieel als trek-duwtrein ('Wendezug'), zowel in tijd als in afstand. De kruising met EC 217, de trein in tegengestelde richting, kruist hij tussen Stainach-Irdning en Schladming. Omdat de spoorlijn enkelsporig is, stond deze in het kruisstation al op ons te wachten. Doordat wij dus niet afgeremd werden door de EC 217 en zelf niet op een zijspoor gezet werden, konden we vier minuten tijd van de vertraging goedmaken. In Bischofshofen moet deze trein dan kop maken richting Salzburg. De trein die ik in Bischofshofen neem maakt geen kop, want deze komt van Salzburg en rijdt verder naar Villach en Klagenfurt.
EC 113 Frankfurt(Main) Hbf - Klagenfurt Hbf Reihe 1016 met ÖBB IC-rijtuigen
Bischofshofen 14:54 +5
St. Johann im Pongau 15:03 +5
Schwarzach-St. Veit 15:11
Dorfgastein 15:23 +5
Bad Hofgastein 15:29 +6
Bad Gastein 15:42 +6
Mallnitz-Obervellach 15:56 +6
Spittal-Millstätter See 16:20
Villach Hbf 16:49
Velden/Wörther See 17:00
Pörtschach/Wörther See 17:07
Krumpendorf/Wörther See 17:12
Aankomst Klagenfurt Hbf 17:18
In Klagenfurt heb ik dan eindelijk het infopunt over de nieuwe Südbahn bezocht, maar dit ging enkel over één deelproject daarvan: de nieuwe Koralmbahn, de spoorlijn in aanbouw tussen Graz en Klagenfurt. Hoewel dit twee van de grootste steden zijn in Oostenrijk, ligt er tot op heden geen rechtstreekse spoorlijn tussen deze steden. Momenteel is er enkel een busdienst: een ÖBB Intercitybus die elke twee uur rijdt, uitgevoerd door Postbus. Het Oostenrijkse Postbus (niet te verwarren met het Duitse Postbus) is een dochterbedrijf van de ÖBB en is veruit de grootste busmaatschappij van Oostenrijk: het staat in voor gewone regionale lijnbussen, maar ook voor reisbusdiensten ('Fernbusse') over heel Oostenrijk. Morgen probeer ik de Intercitybus van Graz naar Klagenfurt.
Maar goed, ik was dus in Klagenfurt. Nu had ik de keuze: ofwel nam ik de stoptrein tot Bruck an der Mur en nam ik daar de Railjet naar Wenen terug, ofwel nam ik gewoon een rechtstreekse Railjet, maar dat zou laatste zou nogal saai zijn. Eerste optie dan maar:
S1 Lienz in Osttirol - Friesach in Kärnten Reihe 4024
Klagenfurt Hbf 18:04
Klagenfurt Ostbahnhof 18:06
Klagenfurt Annabichl 18:10
Maria Saal 18:14
Glandorf 18:19
St. Veit/Glan 18:24
St. Georgen/Längsee 18:29
Launsdorf-Hochosterwitz 18:33
Passering 18:38
Kappel am Krappfeld 18:43
Treibach-Althofen 18:47
Micheldorf-Hirt 18:52
Aankomst Friesach in Kärnten 18:56
In Friesach was het dus overstappen op een andere trein, die gelijk toekwam, maar dan uit de andere richting om dan in diezelfde richting terug te keren. Waarom ze van de beide lijnen niet één doorgaande verbinding maken: omdat de beide treinen in opdracht van een andere deelstaat rijden. De grens tussen Karinthië en Stiermarken ligt namelijk tussen Friesach en Neumarkt. In Oostenrijk is het zo dat elke deelstaat zijn eigen regionale verkeer 'besteld' bij de ÖBB (Railjet en IC zijn hiervan uitgesloten en rijden in opdracht van ÖBB zelf) en elke deelstaat heeft daar ook zijn eigen treinen voor; er hangt namelijk een sticker op de treinen met de naam van de deelstaat op.
R 1716 Friesach in Kärnten - Bruck/Mur Reihe 4024
Friesach in Kärnten 19:03
Neumarkt in der Steiermark 19:16
Mariahof-St. Lambrecht 19:21
Scheifling in der Steiermark 19:29
Unzmarkt 19:37
St. Georgen ob Judenburg 19:41
Thalheim-Pöls 19:47
Judenburg 19:53
Zeltweg 20:01
Knitterfeld 20:07
Fentsch-St. Lorenzen 20:13
Kraubach/Mur 20:19
St. Michael in der Obersteiermark 20:33
Leoben Hbf 20:41
Niklasdorf 20:45
Aankomst Bruck/Mur 20:53
De spoorlijn tussen Neumarkt en St. Michael was op sommige momenten even schitterend als de Tauernbahn. Door de Alpentocht van vandaag heb ik toch een heel aantal nieuwe natuurbeelden in mijn geheugen gegrift.
RJ 758 Graz Hbf - Wien Hbf ÖBB Railjet
Bruck/Mur 21:03
Kapfenberg 21:10
Mürzzuschlag 21:35 +5
Wiener Neustadt Hbf 22:32
Aankomst Wien Meidling 22:55
Het was te laat om nog iets in de stad te gaan doen, want morgen is het weer vroeg op. De vertraging was overigens te wijten aan nog steeds diezelfde grondverzakking, waardoor er aan sterk verminderde snelheid gereden moest worden, op enkelspoor trouwens.
Donderdag, 7 juli 2016
Vandaag stond er eerst een korte citytrip naar Graz op het programma, daarna met de bus naar Klagenfurt en dan nog een ommetje via Wörgl, per trein natuurlijk.
Wien Meidling 08:05 +6
Wiener Neustadt 08:32 +7
Semmering 09:15
Mürzzuschlag 09:30
Kapfenberg 09:52 +8
Bruck/Mur 09:58 +9
Aankomst Graz Hbf 10:33
Ook nu weer: de vertraging was te wijten aan die grondverzakking, maar ook door de drukte rondom Wenen. In Graz kwamen we uiteindelijk dan toch weer met minder dan vijf minuten vertraging aan. Er rijdt dagelijks maar één rechtstreekse trein tussen Wenen (of zelfs Graz) en Ljubljana en dat is dus deze. De trein zat dan ook vol met toeristen: in mijn coupé zaten nog twee Aziatische en twee Sloveense toeristen.
Na het station van Graz verkend te hebben en al gezocht te hebben waar mijn bus straks zou moeten komen, dan toch nog even de stad ingetrokken, maar veel tijd was daar natuurlijk niet voor.
![]() |
Als je de Schloßberg oploopt, krijg je dit zicht. Het station ligt ergens helemaal aan de andere kant van het centrum. Het moet wel ergens op de foto liggen, maar ik kan het zo niet terugvinden. |
![]() |
Deze foto is gemaakt halfweg de trappenhelling. In de hitte die ook vandaag aanwezig was, was het niet echt een plezier om naar boven te klimmen. |
![]() |
Een drijvend restaurant. Veel beter kan je niet zitten om te eten op zo'n warme dag als deze. |
Intercitybus Graz Hbf - Klagenfurt Hbf Setra TopClass dubbeldekker
Graz Hbf 12:30
Wolfsberg in Kärnten Bahnhof 13:30
Aankomst Klagenfurt Hbf 14:30
De bus maakt onderweg een stop in Wolfsberg. Hier mogen passagiers enkel uitstappen, in bussen richting Graz enkel instappen. Dit komt omdat er een rechtstreekse regionale trein is van hieruit naar Klagenfurt. De busrit zelf vond ik zowat het saaiste wat ik deze vakantie heb meegemaakt. De rit omvatte dan ook bijna alleen autosnelwegen. Ik ben dus niet voor niets een spoorwegliefhebber... De aankomst in Klagenfurt was trouwens tien minuten eerder dan voorzien. Het werd dus geen geloop voor de aansluiting.
Nu stond er dus eerst de Tauernbahn in de andere rijrichting gepland, daarna nog het zuidelijke gedeelte van de Salzburg-Tiroler-Bahn van Schwarzach-St. Veit tot Wörgl, om daar dan de Railjet met nummer 663 richting Wenen terug te nemen; de ÖBB heeft namelijk aangekondigd dat het in deze Railjet de EK-wedstrijd tussen Frankrijk en Duitsland zal streamen!
IC 791 Klagenfurt Hbf - Villach Hbf Reihe 1016 met ÖBB IC-rijtuigen
Klagenfurt Hbf 14:45
Pörtschach/Wörther See 14:55
Velden/Wörther See 15:02
Aankomst Villach Hbf 15:13
IC 591 Villach Hbf - Salzburg Hbf Reihe 1016 met ÖBB IC-rijtuigen
Villach Hbf 15:16
Spittal-Millstätter See 15:40
Mallnitz-Obervellach 16:04
Bad Gastein 16:17
Bad Hofgastein 16:30
Dorfgastein 16:37
Aankomst Schwarzach-St. Veit 16:48
IC 518 Graz Hbf - Innsbruck Hbf Reihe 1144 met ÖBB IC-rijtuigen en één CityShuttle-stuurstandrijtuig
Schwarzach-St. Veit 17:12
Zell am See 17:43
Saalfelden 17:52
St. Johann in Tirol 18:20
Kitzbühel 18:28
Kirchberg in Tirol 18:36
Aankomst Wörgl Hbf 18:58
Omdat er in Oostenrijk geen IC-stuurstandrijtuigen zijn, wordt er een CityShuttle-stuurstandrijtuig gebruikt zodat er snel en eenvoudig kop kan gemaakt worden (deze trein verandert zijn rijrichting in Selzthal). De trein bestond dus uit één CityShuttle-stuurstandrijtuig, met duidelijk minder comfort dan de andere rijtuigen, één "Großraumwagen", één "Abteilwagen" en één eerste klasse-rijtuig. Niet erg lang dus voor een lange-afstandstrein en dan stapte er in Schwarzach nog eens zo een grote groep op. De IC-rijtuigen zaten dan ook nagenoeg helemaal vol, want de groep had hierin gereserveerd, dus ben ik me in CityShuttle-rijtuig gaan zetten waar veel minder volk aanwezig was. Het werd me snel duidelijk waarom daar zo weinig volk zat: in dit rijtuig is geen airco aanwezig en dat zal ik geweten hebben.
Na anderhalf uur zweten en wat gegeten te hebben in Wörgl ben ik op de Railjet naar Wenen (met een hemels klimaat) gestapt. Toen we op de "Korridorstrecke" tussen Kufstein en Salzburg reden, en ons dus bevonden op Duits grondgebied, kwamen enkele jobstudenten wat informatie uitdelen over hoe we de halve finale Frankrijk - Duitsland konden volgen: we konden op de informatieschermen meekijken of op ons eigen mobiele toestellen via het ÖBB-portaal (dat is die pagina die je te zien krijgt als je je hebt aangemeld op de Wifi). Enkel via dat portaal kregen we geluid te horen, dus heb ik op mijn smartphone gekeken. Daarnaast kreeg elke reiziger nog een doosje met zoute snacks. Duitsland verloor de wedstrijd met 2-0 en dat sommigen daardoor ontgoocheld waren, merkte je aan de sfeer en de gezichten in de trein. Ik vraag me trouwens af in welk jaar ik me aan deze service mag verwachten in eigen land...
RJ 663 Innsbruck Hbf - Wien Hbf ÖBB Railjet
Wörgl Hbf 19:37
Kufstein 19:46
Salzburg Hbf 21:08
Linz/Donau Hbf 22:14
St. Pölten Hbf 23:02
Aankomst Wien Meidling 23:23
Vrijdag, 8 juli 2016
Omdat ik de stad nog niet bezocht had bij daglicht, vond ik het wel eens de moeite om de hele dag in Wenen door te brengen. Tot in de vooravond, want om 18u30 vertrek ik terug naar België. Niet met de nachttrein, want op de nachttrein is het ÖBB Sommer-Ticket niet geldig.
![]() |
De luchthaven van Wenen. Hier stoppen zowel Railjets, IC's, S-Bahnen als treinen van de maatschappij CAT (City Airport Train). De enige verbinding die deze maatschappij rijdt is tussen de luchthaven en het station Wien Mitte, wat het enige treinstation is in de stadskern. De CAT rijdt elke 30 minuten, net zoals de S7 (trein op foto), die trouwens ook van de luchthaven naar station Mitte rijdt en zo verder naar Wolkersdorf. De CAT biedt wel veel luxueuzere rijtuigen aan en heeft ook een kortere reistijd. Wel moet je er aparte vervoersbewijzen voor kopen; mijn Sommer-Ticket is hierop ook niet geldig. |
![]() |
Panoramafoto van het Hofburg, de residentie van de Bondspresident. Klik op de foto om te vergroten. |
![]() |
Een binnenpleintje in datzelfde Hofburg. Hoe het komt dat er rechts op de foto drie dezelfde mannen achter elkaar lopen, hoef ik waarschijnlijk niet uit te leggen. Klik op de foto om te vergroten. |
![]() |
St. Michaelskerk. Achter mij ligt nog steeds datzelfde Hofburg. Deze foto is dus gemaakt aan de ingang van het Hofburg aan de kant van de stadskern. |
![]() |
Dit is het Wiener Zentralfriedhof, het grootste kerkhof van Wenen. Op de foto zie je links het graf van van Beethoven, in het midden een monument over Mozart (hij ligt op een ander kerkhof in Wenen begraven) en rechts het graf van Schubert. Ik had hier eigenlijk iets meer volk verwacht... |
Net voor ik terug huiswaarts keerde, hing ik nog wat rond in het Hauptbahnhof van Wenen. Op een gegeven moment zag ik daar een nieuwe Cityjet staan. Dit zijn de nieuwste treinen van de ÖBB en worden ingezet op gewone regionale verbindingen. Het zijn, net zoals de Belgische AM08, Desiro ML-stellen. Alleen hebben deze een veel hogere kwaliteitsnorm. Ik heb hier nog even een kort ritje naar Wien-Meidling mee gemaakt:
Verschillen met de Belgische stellen: meer beenruimte (maar dus wel minder zitjes), voetsteunen, veel comfortabelere (verstelbare!) zetels, uitklapbaar tafeltje, armleuningen, boven elke rij zetels twee leeslampjes en één stopcontact. Zo kan het dus ook. Nuja, NMBS vertelt ons dat ze enkel dienen voor korte afstanden, ook al worden ze ook op langere IC-verbindingen ingezet. Hier is het eigenlijk precies hetzelfde: ze worden ingezet op S-Bahnlijnen, maar ook op regionale verbindingen waar je makkelijk twee uur opzit. Ook hier ligt Oostenrijk wat voor ons, al moet ik er wel bijvertellen: het comfort van de Duitse S-Bahnstellen bijvoorbeeld is naar mijn mening zeker niet beter dan de Belgische stellen en daar zit je soms ook lang op, wat je rug niet bepaald prettig vindt. Zo slecht doen we het in België dan ook weer niet, als Duitsland niet beter scoort.
Daarna was het helaas tijd om weer naar huis te keren. Gelukkig stond daarvoor wel nog een hele rit op het programma. Hoewel het sneller zou zijn via Passau en Nürnberg, ben ik via Salzburg en Stuttgart gereisd. Tot Salzburg gebruikte ik mijn ÖBB Sommer-Ticket, vanaf Salzburg dan een DB-ticket voor het Duitse gedeelte van de reis. In Salzburg ben ik 'overgestapt' op dezelfde Railjet, maar naar de eerste klasse; ik heb namelijk een ticket aan prijs van tweede klasse gekocht en 500 bahn.bonus-punten geïnvesteerd waardoor het geldig werd in eerste klasse. Eerste klasse leek me aangenamer in dit geval, omdat ik een hele nacht op de ICE naar Keulen zou moeten zitten. Aangenamer omdat er in het eerste geval minder volk in een eerste klasse zit, maar er ook comfortabelere plaatsen aanwezig zijn.
RJ 68 Budapest-Keleti - München Hbf ÖBB Railjet
Wien Hbf 18:30
Wien Meidling 18:37
St. Pölten Hbf 19:00 +7
Linz/Donau Hbf 19:48 +8
Salzburg Hbf 21:05 +6
Rosenheim 22:08
Aankomst München Hbf 22:47
Zaterdag, 9 juli 2016
ICE 618 München Hbf - Dortmund Hbf ICE 3
München Hbf 00:01
München-Pasing 00:09
Augsburg Hbf 00:31 +10
Stuttgart Hbf 02:30 +21
Ludwigsburg 02:41 +22
Vaihingen(Enz) 02:59 +21
Karlsruhe Hbf 03:49 +19
Karlsruhe-Durlach 03:55 +18
Bruchsal 04:05 +18
Wiesloch-Walldorf 04:18 +26
Heidelberg Hbf 04:28 +25
Mannheim Hbf 04:40 +25
Aankomst Frankfurt(Main) Flughafen Fernbahnhof 05:12 +26
Frankfurt(Main) Hbf 05:44 +16
Frankfurt(Main) Flughafen Fernbahnhof 06:01 +19
Limburg Süd 06:20 +21
Montabaur 06:31 +19
Siegburg/Bonn 06:51 +17
Aankomst Köln Hbf 07:05 +18
Als je ziet hoe exact ik de vertraging heb bijgehouden, zegt dat meteen iets over hoelang ik geslapen heb gedurende de rit. Ik zat in de panorama-lounge net achter de bestuurder, omdat ik dacht dat ik daar alleen zou zitten. Uiteindelijk zaten we er toch met z'n drieën. De trein was trouwens omgeleid tussen Augsburg en Stuttgart: we reden niet via Ulm, maar via Donauwörth, Nördlingen en Aalen (zonder tussenstops) wegens voorziene werken.
De route van deze trein tussen Stuttgart en Mannheim is op z'n minst opvallend te noemen: de reistijd bedraagt 2 uur en 10 minuten, terwijl een ICE er gewoonlijk minder dan 45 minuten over doet. Een omweg via Ludwigsburg, Karlsruhe(!) en Heidelberg zijn daarvan de oorzaak. In Frankfurt stopt hij zelfs twee keer aan de luchthaven: één keer om reizigers af te zetten, één keer om reizigers op te pikken. Hij maakt ook maar liefst vijf keer kop: in Stuttgart, Karlsruhe, Frankfurt luchthaven (eerste stop), Frankfurt Hbf en Keulen.
Het verhaal dat achter de vertraging zit, u gelooft het nooit: alweer een zwartrijder, net zoals die keer in februari toen ik de nacht-ICE nam in München. Dit keer was de zwartrijder ook letterlijk zwart. De treinbegeleiders hadden hem al betrapt en daarom kwam hij helemaal vooraan in de panorama-lounge van de eerste klasse zitten, net voor mij. Hij gedroeg zich nogal vreemd en zenuwachtig, dus ik had al snel door wat er aan de hand was. Daarna liep hij weer naar achter en heeft hij zich in de toiletten verschanst. Daar heeft hij niet lang gezeten en raad eens wat hij toen deed? Wel, dat was wel het laatste wat ik verwacht had: hij kwam net achter de panorama-lounge staan, trok zijn broek open en begon tegen de buitendeur te pissen. Toen een medereiziger, die schuin achter mij zat, recht stond, hield hij er onmiddellijk mee op. Daarna heb ik de vreemde jongeman niet meer teruggezien. Toen we in Augsburg aankwamen, zag ik de politie al klaarstaan op het perron en heeft de treinbestuurder de deuren pas gelost als hij de bevestiging kreeg van de treinbegeleiders dat ze de zwartrijder gevonden hadden. De overdracht aan de politie heeft ook nog even geduurd. De vertraging na Augsburg werd wel nog wat verder opgebouwd, omdat het gedeelte tussen Donauwörth en Aalen slechts enkelsporig is en onze vertraging dan makkelijk oploopt. Waarom we zo lang in Wiesloch-Walldorf hebben stilgestaan, weet ik niet. In Keulen was het even lopen voor de aansluiting, die slechts 10 minuten bedroeg, maar de trein naar Aken stond er nog:
RE 10106 Hamm(Westf) - Aachen Hbf BR146.3 met DoSto-rijtuigen
Köln Hbf 07:15 +12
Köln-Ehrenfeld 07:20 +12
Horrem 07:28 +11
Düren 07:39 +11
Langerwehe 07:46 +12
Eschweiler Hbf 07:53 +12
Stolberg(Rheinl) Hbf 07:57 +11
Aachen-Rothe Erde 08:03 +10
Aankomst Aachen Hbf 08:07 +8
L 5030 Aachen Hbf - Spa-Géronstère AM Klassiek
Aachen Hbf 09:04
Hergenrath 09:12
Aankomst Welkenraedt 09:18
IC 532 Eupen - Oostende HLE 18 met I10 en I11
Welkenraedt 09:26
Verviers-Central 09:39
Aankomst Liège-Guillemins 09:56
L 5180 Liège-Guillemins - Landen AM80
Liège-Guillemins 10:08
Ans 10:16
Bierset-Awans 10:20
Fexhe-Le-Haut-Clocher 10:25
Momalle 10:28
Remicourt 10:32
Borgworm 10:37
Aankomst Landen 10:48
Het laatste deel van de terugreis verliep supervlot, niets merkwaardigs meegemaakt. Vooral nog wat slaap proberen in te halen. Eens ik terug thuis kwam, had ik op z'n minst wel kunnen vertellen dat ik toch wat had meegemaakt.
De volgende blogpost zal ofwel gaan over een trip van een paar dagen Berlijn en een paar dagen Beieren en Oostenrijk in september dit jaar, ofwel over de fotocollage waar ik het in het begin van deze post over had.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten