Zondag, 4 september 2016
Eerste bestemming: Berlijn. Net zoals mijn vorige reis begint deze reis op zondagavond, te laat voor de ICE en de Thalys gebruik ik niet, omdat ik die niet kan boeken in combinatie met de nachttrein naar Berlijn vanuit Keulen, waardoor mij dat een pak duurder zou uitkomen.
![]() |
De AM80 te Landen die kort hierna richting Luik zou vertrekken. |
L 5169 Landen - Liège-Guillemins AM80
Landen 19:12
Waremme 19:24
Remicourt 19:29
Momalle 19:33
Fexhe-le-Haut-Clocher 19:36
Bierset-Awans 19:40
Ans 19:45
Aankomst Liège-Guillemins 19:52
IC 517 Oostende - Eupen HLE 18 met I10 en I11
Liège-Guillemins 20:04
Verviers-Central 20:23
Aankomst Welkenraedt 20:35
L 5019 Spa-Geronstère - Aachen Hbf AM Klassiek
Welkenraedt 20:42
Hergenrath 20:48
Aankomst Aachen Hbf 20:56
De boekingsmachine van de DB raadde mij aan om de Euregiobahn tot Düren te nemen en daarna de S13 tot Keulen i.p.v. 55 minuten te wachten op de volgende Regional-Express. Welja, dan deed ik dat ook maar.
RB 11035 Stolberg(Rheinl) Hbf - Düren BR643
Aachen Hbf 21:02
Aachen-Rothe Erde 21:06
Eilendorf 21:09
Stolberg(Rheinl) Hbf 21:14
Eschweiler-West 21:21
Eschweiler Talbahnhof 21:23
Eschweiler-Nothberg 21:26
Eschweiler-Weisweiler 21:30
Langerwehe 21:34
Aankomst Düren 21:41
Misschien nog een woordje uitleg bij de route van deze trein. Vertrek is dus in Stolberg, via Eschweiler-St. Jöris, Alsdorf en Herzogenrath naar Aken. Vandaar komt hij opnieuw langs zijn vertrekstation in Stolberg om dan via de niet-geëlektrificeerde lijn door Eschweiler (en dus niet via Eschweiler Hbf) in Düren uit te komen. De trein maakt met andere worden een rondje, wat hij nog maar kan sinds juni dit jaar, nadat het gedeelte Eschweiler-St. Jöris - Stolberg in gebruik genomen werd. Omdat hij dus twee keer door Eschweiler (maar niet één keer via het Hauptbahnhof) en twee keer door Stolberg rijdt, kan dat natuurlijk voor een hoop verwarring zorgen. De boordcomputer had het zelf ook nog niet goed begrepen, want toen we in Stolberg vertrokken, zei het systeem dat de volgende halte Eschweiler-St. Jöris was i.p.v. Eschweiler-West.
![]() |
De BR423 die dienst deed als S13 en me Keulen afzette. Links, op spoor 6, staat de BR643 waar ik uitgestapt ben. |
S13 Düren - Troisdorf BR423
Düren 22:03
Merzenich 22:07
Buir 22:10
Sindorf 22:16
Horrem 22:19
Frechen-Königsdorf 22:23
Köln-Weiden West 22:26
Lövenich 22:28
Köln-Müngersdorf Technologiepark 22:31
Köln-Ehrenfeld 22:34
Köln Hansaring 22:38
Aankomst Köln Hbf 22:40
Na nog een broodje voor vannacht uitgehaald te hebben, heb ik me meteen naar het perron begeven om zeker te zijn van een goede zitplaats. Een ideale zitplaats noem ik een plaats aan het venster met zicht op het tegenspoor (in Duitsland dus aan de linkerkant, want treinen rijden er rechts) en liefst ook met de rijrichting mee. De trein waarmee ik tot Berlijn meereed, was de nachttrein naar Praag en Warschau, waaraan ook wat IC-rijtuigen hingen die gewoon dienst deden als IC tot Dresden. In die rijtuigen reed ik mee, want net zoals tijdens mijn vorige reis, was ik niet echt van plan om te slapen.
Köln Hbf 23:13
Düsseldorf Hbf 23:37
Duisburg Hbf 23:53
Essen Hbf 00:06
Bochum Hbf 00:17
Dortmund Hbf 00:32
Hamm(Westf) 00:49
Gütersloh Hbf 01:12
Bielefeld Hbf 01:24
Minden(Westf) 01:53
Hannover Hbf 02:40
Braunschweig Hbf 03:16
Magdeburg Hbf 04:04
Brandenburg Hbf 04:46
Potsdam Hbf 05:07
Berlin-Wannsee diensthalte van ca. 05:15 tot ca. 06:45
Aankomst Berlin Hbf (tief) 06:58
De treinbegeleider raadde mij aan om in Potsdam over te stappen op "de Regio" naar Berlijn, omdat die meer dan een uur eerder aankwam. Dat was ik dus in ieder geval niet van plan, want ik wou volgen hoe de trein omgevormd werd in Berlin-Wannsee. Volgens dienstregeling zou dat ongeveer een negentigtal minuten moeten duren en zo lang duurde het uiteindelijk ook. Op papier houdt de trein hier overigens geen halt, dus mogen passagiers hier niet in- of uitstappen, maar toch zijn er enkelen die hier gewoon uitstappen.
Het zit nogal ingewikkeld in elkaar, hoe deze trein opgebouwd en omgevormd wordt, maar hieronder een poging om het uit te leggen:
De trein vertrekt in Keulen met deze rijtuigen voor volgende treinen: BR101 - CNL 40447 - IC 61447 - EN 447
In Berlin-Wannsee worden hier twee treinen van gemaakt:
De trein naar Warschau krijg dus een Poolse locomotief en vooraan nog 6 rijtuigen, komende van het opstelterrein bij Berlin-Wannsee.
De trein naar Praag krijgt nog een extra BR101 (voor wat extra tractie), alsook 9 extra rijtuigen uit de opstelling van Berlin-Wannsee. Deze trein is nu 2 locomotieven en 15 rijtuigen lang: 9 rijtuigen voor de EuroCity Berlijn - Praag, 3 rijtuigen voor de City Night Line Keulen - Praag en 3 rijtuigen voor de nacht-InterCity Keulen - Dresden. Door deze lengte kan de trein in Berlin Hbf (tief) niet in zijn geheel op het perron:
Tijd om naar voren te lopen en de voorkant te fotograferen had ik niet; de trein is namelijk bijna een halve kilometer lang en houdt hier maar een tweetal minuten halt. Deze trein rijdt met deze samenstelling verder tot Dresden, want daar worden de 2 BR101 locomotieven door een Tsjechische 371 vervangen. Ook de laatste drie IC-rijtuigen (op foto) uit Keulen worden hier afgehaald.
In het centrale station van Berlijn had ik nog een tweetal uren, want het Berlin-Brandenburg-Ticket is pas vanaf negen uur geldig. Ik wou vandaag namelijk eerst een tripje maken door de deelstaat Brandenburg, die rond Berlijn ligt. Veel andere opties buiten twee uurtjes treinen spotten had ik niet. Zo gezegd, zo gedaan:
Als eerste ben ik naar de nachttrein Parijs - Moskou van de Russische Spoorwegen gaan kijken (vertrek 07u13). Bijzonder is dat deze niet één, maar twee nachten onderweg is. De avond voordien is hij vertrokken is Parijs, rond de middag in Warschau, die avond laat in Wit-Rusland en de morgen nadien in Moskou. Interessant aan deze trein is dat hij zowel op normaalspoor (1435 mm) als op Russisch breedspoor (1520 mm) rijdt. Aan de grensovergang tussen Polen en Wit-Rusland krijgen de rijtuigen namelijk andere wielen. Hoe dat precies in z'n werk gaat, weet ik eigenlijk niet.
Nadat deze vertrokken was, heb ik me naar het bovenste verdiep van het station verplaatst, waar ook treinen stoppen:
Een IC2, de eerste dubbeldek-IC-generatie van de DB, die slechts sinds december 2015 in dienst zijn. Deze hier rijdt van Cottbus naar Norddeich Mole. In de toekomst moet ik absoluut eens naar Norddeich gaan, met een IC2, waar ikzelf nog nooit opgezeten heb. Er is veel kritiek op deze nieuwe treinen en dan wil ik natuurlijk zelf nagaan wat ervan waar is.
Bij het vertrek van deze trein was blijkbaar een miscommunicatie gebeurd bij de vertrekprocedure. De treinbestuurder is na 5 minuten stilstand dan toch maar eens uit de locomotief (hier een BR146.5) gestapt om te kijken wat er aan de hand was. Met tien minuten vertraging verliet de IC2 dan het grootste station van Berlijn. Niet veel later was het dan al negen uur. Vanaf dat moment is het 'Berlin-Brandenburg-Ticket' geldig en startte ik dus mijn rondrit.
RE 4355 Rostock - Wünsdorf-Waldstadt BR112 met DoSto-rijtuigen
Berlin Hbf (tief) 09:16
Berlin Potsdamer Platz 09:19
Berlin Südkreuz 09:25
Berlin-Lichterfelde Ost 09:30
Blankenfelde(Teltow-Fläming) 09:48
Dahlewitz 09:51
Rangsdorf 09:57
Dabendorf 10:02
Zossen 10:06
Aankomst Wünsdorf-Waldstadt 10:14
Deze RE 5 rijdt gewoonlijk door tot Elsterwerda, maar door werken aan de spoorlijn Berlijn - Dresden tussen Wünsdorf - Waldstadt en Elsterwerda wordt deze vanaf hier vervangen door een bus. De spoorlijn zal worden uitgerust met ETCS, krijgt een nieuwe bovenleiding en nieuwe sporen die voor snelheden tot 200 km/h zijn uitgerust. Vanaf augustus 2016 is de spoorlijn voor 16 maanden buiten dienst.
De bus reed dus wel steeds in de buurt van de spoorlijn, waardoor ik kon zien dat er toch al op een heel aantal stukken de bovenleiding of de rails al waren verwijderd. De bus had trouwens geen drukte te verwerken: er waren slechts drie opstappende reizigers aan de starthalte, inclusief mezelf. De meeste reizigers hebben dus een alternatief gevonden nu de trein vervangen is door een bus.
SEV-BUS RE 5B Iveco Crossway
Wünsdorf-Waldstadt SEV-Haltestelle 10:20
Neuhof(b Zossen) Zum Wolziger See 10:25
Baruth(Mark) Zossener Straße 10:34
Baruth(Mark) Feldstraße 10:38
Klasdorf Glashütte 10:42
Golßen(Niederlausitz) Bahnhofstrße 10:50
Golßen(Niederlausitz) Stadtwall 10:55
Drahnsdorf 11:03
Luckau Krankenhaus 11:18
Luckau Busbahnhof 11:22
Walddrehna Dorfplatz 11:38
Aankomst Doberlug-Kirchhain Bahnhof 12:08
Van Baruth tot Luckau zat ik alleen op de bus, in Doberlug-Kirchhain zijn we uiteindelijk met twee uitgestapt. De bus heeft in die twee uur amper vier reizigers vervoerd.
Doberlug-Kirchhain is een kruissingsstation (of Turmbahnhof) waar de spoorlijn van Berlijn naar Dresden (boven) de spoorlijn van Halle naar Cottbus (beneden) kruist. Het bovenste gedeelte van het station ontvangt momenteel dus geen treinen door diezelfde werken, maar onderin gaat het treinverkeer gewoon door. Vanhier reis ik verder naar Cottbus.
RE 18387 Leipzig-Thekla - Cottbus BR442
Doberlug-Kirchhain 12:18
Finsterwalde(Niederlausitz) 12:25
Calau(Niederlausitz) 12:38
Aankomst Cottbus 12:55
Normaal vertrekt deze trein in Leipzig Hbf, maar door werken was hij ingekort tot Leipzig-Thekla.
Cottbus is een groot, typisch Oost-Duits station waar alle treinen goed op elkaar aansluiten: aankomst van alle treinen is van xx:45 tot xx:00 en alle vertrekken gebeuren tussen xx:00 en xx:15. De vele aanwezige perronsporen zijn dus wel nodig om al deze treinen tegelijk op te vangen. Elk uur van kwart over tot kwart voor komt er normaal dus geen trein. De laatste van alle vertrekkende treinen is mijn trein. Ik maak nu nog een omweg via Senftenberg om vandaar naar Berlijn terug te keren.
RE 18409 Cottbus - Dresden Hbf BR442
Cottbus 13:15
Drebkau 13:26
Neupetershain 13:31
Seditz Ost 13:39
Aankomst Senftenberg 13:43
RB 18363 Senftenberg - Eberswalde Hbf BR442
Senftenberg 14:14
Sedlitz Ost 14:20
Großräschen 14:27
Altdöbern 14:32
Luckaitztal 14:36
Calau(Niederlausitz) 14:42
Lübbenau(Spreewald) 14:54
Lübben(Spreewald) 15:01
Lubolz 15:05
Schönwalde(Spreewald) 15:08
Brand Tropical Islands 15:12
Oderin 15:16
Halbe 15:20
Groß Köris 15:24
Bestensee 15:30
Zeesen 15:33
Königs Wusterhausen 15:38
Berlin-Schöneweide 15:53
Berlin Ostkreuz 16:01
Berlin-Lichtenberg 16:07
Berlin-Hohenschönhausen 16:17
Aankomst Bernau (b Berlin) 16:28
Deze trein rijdt over de nieuwe verbinding tussen Königs Wusterhausen en Lichtenberg. Ostkreuz krijgt op de boven- en benedenverdieping een nieuw treinstation, naast het bestaande S-Bahnstation. Het station op de bovenverdieping is sinds december klaar en wordt nu bediend door drie treinen per uur. Het project Ostkreuz-Warschauer Straße is één van de twee grote spoorbouwprojecten in Berlijn, naast het S21-bouwproject. S21 heeft trouwens geen verband met Stuttgart 21, maar met de nieuwe S-Bahnlijn die nummer 21 zal krijgen. Naar het S21-project ben ik trouwens ook gaan kijken, maar meer dan één nieuwe brug naast de bestaande spoorlijn tussen Berlin-Gesundbrunnen en Berlin Hbf (tief) was daar nog niet te zien.
Meer info over het project Berlin Ostkreuz: https://bauprojekte.deutschebahn.com/p/berlin-ostkreuz
Meer info over het project S21 in Berlijn: https://www.s-bahn-berlin.de/aktuell/2012/234_s21_entwicklungsstand.htm
Vanaf Bernau ging ik dan eindelijk richting hotel, om daarna natuurlijk weer de stad in te trekken, of wat had u gedacht?
S2 Bernau - Blankenfelde
van Bernau
via Buch, Bornholmer Straße, Gesundbrunnen, Friedrichstraße, Brandenburger Tor, Potsdamer Platz
tot Yorckstraße
U7 Rathaus-Spandau - Rudow
van Yorckstraße
via Möckernbrücke, Mehringdamm, Hermannplatz, Neukölln, Britz Süd
tot Rudow
Bus 171 U Hermannplatz - Flughafen Schönefeld
van Rudow
tot S Flughafen Berlin-Schönefeld
Bus 734 S Flughafen Berlin-Schönefeld - S Zeutthen gevolgd door Bus 733 S Zeuten - S Königs Wusterhausen
van S Flughafen Berlin-Schönefeld
via Waltersdorf, S Zeuthen, Eichwalde
tot Alt-Schmöckwitz
Deze laatste bus wordt trouwens niet uitgebaat door de BVG, maar door de RVS. Dit komt omdat de gehele buslijn net buiten Berlijn ligt. De luchthaven ligt bijvoorbeeld ook niet op grondgebied Berlijn, maar in de deelstaat Brandenburg. Enkel de halte waar ik afstap en nog een paar andere haltes liggen op grondgebied Berlijn.
In de buurt van de tram- en bushalte Alt-Schmöckwitz was mijn hotel, waar ik rond half zeven aankwam. De route die ik nu gemaakt heb is verre van de snelste route trouwens; de snelste weg is met de S-Bahn tot Grünau en vanaf daar tram 68, maar dat leek me saaier dan de route die ik gemaakt heb. Na een korte onderbreking, ben ik rond acht uur weer vertrokken voor een rondje Berlijn met het openbaar vervoer.
Tram 68 Alt-Schmöckwitz - S Köpenick
van Alt-Schmöckwitz
tot S Grünau
S8 Grünau - Birkenwerder
van Grünau
via Adlershof, Schöneweide, Baumschulenweg, Treptower Park
tot Ostkreuz
S5 Strausberg Nord - Ostbahnhof
van Ostkreuz
tot Ostbahnhof
Door werken aan de Stadtbhan (het plaatsen van ZBS) is er geen S-Bahnverkeer mogelijk tussen Friedrichstraße en Charlottenburg. Omdat ik naar de zoo wou, moest ik overstappen op een trein.
RE 18136 Fürstenwalde(Spree) - Berlin Zoologischer Garten BR182 met DoSto-rijtuigen
Berlin Ostbahnhof 20:59
Berlin Alexanderplatz 21:03
Berlin Friedrichstraße 21:07
Berlin Hbf 21:11
Aankomst Berlin Zoologischer Garten 21:16
Waarom deze trein nu weer beperkt was tot de zoo, weet ik niet, want normaal rijdt deze altijd door tot Brandenburg of Maagdenburg. Tussen Frankfurt an der Oder en Fürstenwalde werd ook aan het spoor gewerkt, waardoor de trein pas vertrok in Fürstenwalde. Van de zoo ging het dan verder richting de luchthaven Tegel.
Expressbus X9 S+U Zoologischer Garten - Flughafen Tegel
van S+U Zoologischer Garten
via U Ernst-Reuter-Platz, S+U Jungfernheide, U Jakob-Kaiser-Platz
tot Flughafen Tegel
Bus TXL Flughafen Tegel - S+U Hauptbahnhof
van Flughafen Tegel
tot S Beusselstraße
S41 Ringbahn (im Uhrzeigersinn)
van Beusselstraße
via Westhafen, Wedding
tot Gesundbrunnen
U8 Wittenau - Hermannstraße
van Gesundbrunnen
tot Alexanderplatz
Na hier nog wat gegeten te hebben, werd het stilaan te tijd om terug te keren om wat te gaan slapen. Dat was namelijk ook al bijna twee dagen geleden...
Bus 200 Michelangelostraße - S+U Zoologischer Garten
van S+U Alexanderplatz
via Unter den Linden/Friedrichstraße, U Mohrenstraße
tot S+U Potsdamer Platz
Metrobus M41 S+U Hauptbahnhof - Sonnenallee/Baumschulenstraße
van S+U Potsdamer Platz
via S Anhalter Bahnhof, U Hallesches Tor, U Hermannplatz, S Sonnenallee
tot S Köllnische Heide
S45 Südkreuz - Berlin-Schönfeld Flughafen
van Köllnische Heide
tot Baumschulenweg
In Baumschulenweg is gewoonlijk een aansluiting tussen de S8 en de S45 voorzien, maar de S45 had enkele minuten vertraging, waardoor die aansluiting in het water viel. Dat betekende meteen dat ik de laatste tram naar Alt-Schmöckwitz zou missen. Een probleem is dat niet echt, want er rijden kleine nachtbusjes waarbij je de chauffeur moet vertellen naar welke je halte wil. Maar dat wou dan wel zeggen dat ik pas veertig minuten later op hotel was, rond één uur.
S8 Birkenwerder - Grünau
van Baumschulenweg
via Schöneweide, Adlershof
tot Grünau
Nachtbus N68 S Adlershof - Alt-Schmöckwitz
van S Grünau
tot Alt-Schmöckwitz
Ik was de enige reiziger op de nachtbus en dus ging de chauffeur zo snel mogelijk naar Alt-Schmöckwitz. Letterlijk zo snel mogelijk: hij heeft de gaspedaal volgens mij amper losgelaten en de snelheid was ook steeds hoger dan was toegelaten. Maar goed, ik heb het overleefd en was zo dan toch nog een paar minuten vroeger op hotel.
van Bundestag
tot Hauptbahnhof
S75 Wartenberg - Westkreuz
van Hauptbahnhof
via Zoologischer Garten, Charlottenburg
tot Westkreuz
S46 Westend - Königs Wusterhausen
van Westkreuz
via Heidelberger Platz, Bundesplatz, Innsbrucker Platz, Schöneberg, Südkreuz, Tempelhof, Hermannstraße, Neukölln, Baumschulenweg, Schöneweide, Adlershof
tot Grünau
Tram 68 S Köpenick - Alt-Schmöckwitz
van Grünau
tot Alt-Schmöckwitz
REX 5810 Braunau/Inn - Salzburg Taxham Europark Rh 2016 met CityShuttle-rijtuigen
Braunau/Inn 08:01
St. Georgen/Mattig 08:09
Mauerkirchen 08:14
Uttendorf-Helpfau 08:18
Furth bei Mattighofen 08:22
Mattighofen 08:26
Munderfing 08:31
Munderfing Dampfsäge 08:33
Achenlohe 08:37
Teichstätt 08:41
Lengau 08:44
Friedburg 08:46
Straßwalchen West 08:50
Steindorf bei Straßwalchen 08:55
Neumarkt-Köstendorf 08:58
Seekirchen/Wallersee 09:06
Aankomst Salzburg Hbf 09:18
Vanuit Salzburg wou ik naar Innsbruck om van daaruit een Alpentochtje te maken via Zell am See, Bischofshofen, Selzthal en Linz. De Railjet van 09u56 die ik daarvoor moest nemen, had tien minuten vertraging toen ik in Salzburg aankwam. Tijd genoeg om wat foto's te nemen:
En dan was het weer tijd om de reis verder te zetten. Met een dik kwartier kwam de Railjet dan eindelijk het station binnengereden.
RJ 160 Wien Hbf - Zürich HB met RJ 560 Flughafen Wien - Bregenz ÖBB Railjet
Salzburg Hbf 09:56 +17
Aankomst Innsbruck Hbf 11:38 +17
De vertraging van de trein zou te wijten geweest zijn aan een "technische Störung an einem anderen Zug". Door werken aan het spoor in de buurt van Traunstein en Rosenheim heeft hij geen enkele minuut vertraging kunnen goedmaken. Maar gelukkig had ik hier een ruime aansluiting voorzien.
EC 163 Zürich HB - Graz Hbf Rh 1116 met een SBB-panoramawagen en ÖBB IC-rijtuigen
Innsbruck Hbf 12:24
Jenbach 12:45
Wörgl 13:02
Kirchberg in Tirol 13:24
Kitzbühel 13:32
St. Johann in Tirol 13:40
Saalfelden 14:08
Zell am See 14:19
Schwarzach-St. Veit 14:56
St. Johann im Pongau 15:02
Bischofshofen 15:13
Radstadt 15:36
Schladming 15:52
Stainach-Irdning 16:21
Liezen 16:32
Aankomst Selzthal 16:39
Wendezug' is, krijgt deze trein een nieuwe locomotief achteraan aangekoppeld, eveneens een Rh 1116.
Tussen Selzthal en Linz was hier geen treinverkeer mogelijk; men moest hier een vervangbus richting Kirchdorf nemen om daar dan weer op de trein richting Linz over te stappen. De vervangbussen werden - uiteraard - geëxploiteerd door ÖBB-Postbus.
Bus SV140 Selzthal - Kirchdorf/Krems MAN Lion's Regio
Selzthal 17:18
Aankomst Kirchdorf/Krems 18:08
IC 15600 Kirchdorf/Krems - Linz/Donau Hbf Rh 1144 met ÖBB IC-rijtuigen en één CityShuttle-stuurstandrijtuig
Kirchdorf/Krems 18:11
Rohr-Bad Hall 18:25
Neuhofen/Krems 18:33
Aankomst Linz/Donau Hbf 18:47
Mijn aansluiting in Linz om terug richting Simbach te gaan, kwam nogal in gevaar. We hadden een drietal minuten vertraging en de aansluiting werd niet meer afgeroepen door de treinbegeleider. Dat wou dus zeggen: rennen. Ja, dat rennen heeft zeker het verschil gemaakt, want nog voor ik een plaats gevonden had, zette de trein zich al in beweging.
REX 5916 Linz/Donau Hbf - Passau Hbf Rh 4024
Linz/Donau Hbf 18:52
Marchtrenk 19:03
Wels Hbf 19:09
Haidling 19:14
Bad Schallerbach-Wallern 19:19
Sclüßlberg 19:23
Grieskirchen-Gallspach 19:27
Obertrattnach-Markt Hofkirchen 19:31
Aankomst Neumarkt-Kallham 19:35
R 5986 Neumarkt-Kallham - Simbach(Inn) Rh 5047
Neumarkt-Kallham 19:40
Wendling bei Haag 19:45
Pram-Haag 19:48
Peterskirchen 19:53
Ried im Innkreis 20:01
Neuratting 20:08
Gurten OÖ 20:12
Geinberg 20:16
Obernberg-Altheim 20:19
Mülheim/Inn 20:22
Mining 20:32
Hagenau im Innkreis 20:36
Braunau/Inn 20:42
Aankomst Simbach(Inn) 20:45
Het was opnieuw slechts negen uur als ik op hotel aankwam, maar toch vond ik dat niet jammer, want helemaal fit was ik nog niet. Daags nadien was het trouwens alweer vroeg op.
REX 5810 Braunau/Inn - Salzburg Taxham Europark Rh 2016 met CityShuttle-rijtuigen
Braunau/Inn 08:01
St. Georgen/Mattig 08:09
Mauerkirchen 08:14
Uttendorf-Helpfau 08:18
Furth bei Mattighofen 08:22
Mattighofen 08:26
Munderfing 08:31
Munderfing Dampfsäge 08:33
Achenlohe 08:37
Teichstätt 08:41
Lengau 08:44
Friedburg 08:46
Straßwalchen West 08:50
Steindorf bei Straßwalchen 08:55
Neumarkt-Köstendorf 08:58
Seekirchen/Wallersee 09:06
Aankomst Salzburg Hbf 09:18
In Salzburg zou ik volgens de routeplanner 55 minuten moeten wachten op de EC naar Klagenfurt. Maar om 09u21 zou er wel nog een S-Bahn naar Schwarzach-St. Veit moeten komen. In Salzburg had ik uiteindelijk nog tijd genoeg om die S-Bahn te halen, want hij was nog enkele minuten te laat. Omdat ik anders te lang in Bischofshofen had moeten wachten, ben ik meegerden tot Schwarzach.
S3 Freilassing - Schwarzach-St. Veit Rh 4024
Salzburg Hbf 09:21
Salzburg Sam 09:25
Salzburg Gnigl 09:27
Salzburg Parsch 09:29
Salzburg Aigen 09:31
Salzburg Süd 09:34
Elsbethen 09:36
Puch bei Hallein Urstein 09:39
Puch bei Hallein 09:41
Oberalm 09:43
Hallein 09:46
Hallein Burgfried 09:48
Bad Vigaun 09:50
Kuchl Garnei 09:53
Kuchl 09:56
Golling-Abtenau 09:59
Tenneck 10:12
Werfen 10:15
Pfarrwerfen 10:18
Bischofshofen 10:24
Mitterberghütten 10:28
St. Johann im Pongau 10:34
Aankomst Schwarzach-St. Veit 10:39
Vanaf hier keer ik terug naar huis. Trouwens, in de S-Bahn was iemand een fiets vergeten mee te nemen. Het personeel heeft deze dan maar meegenomen. Hopelijk komt de fiets snel weer bij de eigenaar terecht.
EC 114 Klagenfurt Hbf - Dortmund Hbf BR101 met DB IC-rijtuigen
Schwarzach-St. Veit 10:50
St. Johann im Pongau 10:56
Bischofshofen 11:05
Golling-Abtenau 11:25 +6
Salzburg Hbf 12:00
Freilassing 12:08
Traunstein 12:25
Prien am Chiemsee 12:44
Rosenheim 13:03
München Ost 13:32
Aankomst München Hbf 13:41
Enkele beelden die ik onderweg vastgelegd heb tussen Bischofshofen en Golling-Abtenau:
In München had ik nu nog de keuze welke trein ik zou nemen. Gewoonlijk neem ik nooit de snelste trein, maar vandaag dus wel. Een kwartier overstaptijd in München voor de trein naar Dortmund, via Nürnberg en Würzburg. Deze trein stopte niet in Köln Hbf, maar wel op de benedenverdieping van het station te Deutz. Omdat ik op die benedenverdieping nog nooit was aangekomen per trein en ik niet per se in het centrale station moest zijn, heb ik voor deze trein gekozen.
ICE 624 München Hbf - Dortmund Hbf ICE 3
München Hbf 13:55
Nürnberg Hbf 15:00 +7
Würzburg Hbf 15:55 +5
Aschaffenburg Hbf 16:36 +6
Frankfurt(Main) Hbf 17:10
Frankfurt(Main) Flughafen Fernbahnhof 17:25
Aankomst Köln Messe/Deutz 18:13
RE 10926 Siegen - Aachen Hbf BR111 met DoSto-rijtuigen
Köln Messe/Deutz 18:33
Köln Hbf 18:47
Köln Ehrenfeld 18:53 +5
Horrem 19:02 +5
Düren 19:14 +5
Langerwehe 19:20 +6
Eschweiler Hbf 19:28 +5
Stolberg(Rheinl) Hbf 19:33
Aachen-Rothe Erde 19:40
Aankomst Aachen Hbf 19:44
De vertraging kwam door de Thalys die in Keulen te laat vertrok en ons dus ophield. Nog twee beelden van de RE uit Siegen en Keulen in het station van Aken:
L 5041 Aachen Hbf - Spa-Geronstère AM Klassiek
Aachen Hbf 20:04
Hergenrath 20:12
Aankomst Welkenraedt 20:18
IC 543 Eupen - Oostende HLE 18 met I10 en I11
Welkenraedt 20:26
Verviers-Central 20:39
Liège-Guillemins 21:01 +17
Aankomst Leuven 21:31 +18
Vandalisme ter hoogte van Nessonvaux. Misschien vindt iemand er plezier in, maar ik niet. Ik miste daardoor mijn aansluiting richting Genk in het station van Leuven. In de week is het sneller om van lijn 37 naar Landen of Tienen te gaan via HSL 2 en Leuven, want de IC naar Leuven via de klassieke lijn 36 vertrekt in Luik enkele minuten voor de IC naar Oostende toekomt. De volgende trein van Leuven naar Landen was de stoptrein naar Landen. Ondanks de gemiste aansluiting was dit nog steeds sneller dan een uurtje wachten in Luik.
IC 1519 De Panne - Landen AM96
Leuven 21:53
Vertrijk 22:01
Tienen 22:07
Ezemaal 22:12
Neerwinden 22:16
Aankomst Landen 22:21
Het volgende bericht zal, zoals beloofd, een fotocollage worden van de voorbije maanden. Daarnaast staat er in december nog een trip op het programma die nogal lijkt op die van in februari, maar toch ook heel wat anders omvat. Daarnaast ga ik waarschijnlijk eind april/begin mei een tien- tot vijftiental dagen op Interrail. Welke kant van Europa ik ga doen, is nog lang niet beslist, al kan ik bijna met zekerheid zeggen dat Boedapest er toch wel bij zal zitten.
Na nog een broodje voor vannacht uitgehaald te hebben, heb ik me meteen naar het perron begeven om zeker te zijn van een goede zitplaats. Een ideale zitplaats noem ik een plaats aan het venster met zicht op het tegenspoor (in Duitsland dus aan de linkerkant, want treinen rijden er rechts) en liefst ook met de rijrichting mee. De trein waarmee ik tot Berlijn meereed, was de nachttrein naar Praag en Warschau, waaraan ook wat IC-rijtuigen hingen die gewoon dienst deden als IC tot Dresden. In die rijtuigen reed ik mee, want net zoals tijdens mijn vorige reis, was ik niet echt van plan om te slapen.
Maandag, 5 september 2016
IC 61447 Köln Hbf - Dresden Hbf (met EN 447 Köln Hbf - Warszawa Wschodnia tot Berlin-Wannsee, CNL 40447 Köln Hbf - Praha hl.n., EC 171 Berlin Hbf - Praha hl.n. vanaf Berlin-Wannsee) BR101Köln Hbf 23:13
Düsseldorf Hbf 23:37
Duisburg Hbf 23:53
Essen Hbf 00:06
Bochum Hbf 00:17
Dortmund Hbf 00:32
Hamm(Westf) 00:49
Gütersloh Hbf 01:12
Bielefeld Hbf 01:24
Minden(Westf) 01:53
Hannover Hbf 02:40
Braunschweig Hbf 03:16
Magdeburg Hbf 04:04
Brandenburg Hbf 04:46
Potsdam Hbf 05:07
Berlin-Wannsee diensthalte van ca. 05:15 tot ca. 06:45
Aankomst Berlin Hbf (tief) 06:58
De treinbegeleider raadde mij aan om in Potsdam over te stappen op "de Regio" naar Berlijn, omdat die meer dan een uur eerder aankwam. Dat was ik dus in ieder geval niet van plan, want ik wou volgen hoe de trein omgevormd werd in Berlin-Wannsee. Volgens dienstregeling zou dat ongeveer een negentigtal minuten moeten duren en zo lang duurde het uiteindelijk ook. Op papier houdt de trein hier overigens geen halt, dus mogen passagiers hier niet in- of uitstappen, maar toch zijn er enkelen die hier gewoon uitstappen.
Het zit nogal ingewikkeld in elkaar, hoe deze trein opgebouwd en omgevormd wordt, maar hieronder een poging om het uit te leggen:
De trein vertrekt in Keulen met deze rijtuigen voor volgende treinen: BR101 - CNL 40447 - IC 61447 - EN 447
In Berlin-Wannsee worden hier twee treinen van gemaakt:
De trein naar Warschau krijg dus een Poolse locomotief en vooraan nog 6 rijtuigen, komende van het opstelterrein bij Berlin-Wannsee.
De trein naar Praag krijgt nog een extra BR101 (voor wat extra tractie), alsook 9 extra rijtuigen uit de opstelling van Berlin-Wannsee. Deze trein is nu 2 locomotieven en 15 rijtuigen lang: 9 rijtuigen voor de EuroCity Berlijn - Praag, 3 rijtuigen voor de City Night Line Keulen - Praag en 3 rijtuigen voor de nacht-InterCity Keulen - Dresden. Door deze lengte kan de trein in Berlin Hbf (tief) niet in zijn geheel op het perron:
Tijd om naar voren te lopen en de voorkant te fotograferen had ik niet; de trein is namelijk bijna een halve kilometer lang en houdt hier maar een tweetal minuten halt. Deze trein rijdt met deze samenstelling verder tot Dresden, want daar worden de 2 BR101 locomotieven door een Tsjechische 371 vervangen. Ook de laatste drie IC-rijtuigen (op foto) uit Keulen worden hier afgehaald.
In het centrale station van Berlijn had ik nog een tweetal uren, want het Berlin-Brandenburg-Ticket is pas vanaf negen uur geldig. Ik wou vandaag namelijk eerst een tripje maken door de deelstaat Brandenburg, die rond Berlijn ligt. Veel andere opties buiten twee uurtjes treinen spotten had ik niet. Zo gezegd, zo gedaan:
Als eerste ben ik naar de nachttrein Parijs - Moskou van de Russische Spoorwegen gaan kijken (vertrek 07u13). Bijzonder is dat deze niet één, maar twee nachten onderweg is. De avond voordien is hij vertrokken is Parijs, rond de middag in Warschau, die avond laat in Wit-Rusland en de morgen nadien in Moskou. Interessant aan deze trein is dat hij zowel op normaalspoor (1435 mm) als op Russisch breedspoor (1520 mm) rijdt. Aan de grensovergang tussen Polen en Wit-Rusland krijgen de rijtuigen namelijk andere wielen. Hoe dat precies in z'n werk gaat, weet ik eigenlijk niet.
Nadat deze vertrokken was, heb ik me naar het bovenste verdiep van het station verplaatst, waar ook treinen stoppen:
Een IC2, de eerste dubbeldek-IC-generatie van de DB, die slechts sinds december 2015 in dienst zijn. Deze hier rijdt van Cottbus naar Norddeich Mole. In de toekomst moet ik absoluut eens naar Norddeich gaan, met een IC2, waar ikzelf nog nooit opgezeten heb. Er is veel kritiek op deze nieuwe treinen en dan wil ik natuurlijk zelf nagaan wat ervan waar is.
Bij het vertrek van deze trein was blijkbaar een miscommunicatie gebeurd bij de vertrekprocedure. De treinbestuurder is na 5 minuten stilstand dan toch maar eens uit de locomotief (hier een BR146.5) gestapt om te kijken wat er aan de hand was. Met tien minuten vertraging verliet de IC2 dan het grootste station van Berlijn. Niet veel later was het dan al negen uur. Vanaf dat moment is het 'Berlin-Brandenburg-Ticket' geldig en startte ik dus mijn rondrit.
RE 4355 Rostock - Wünsdorf-Waldstadt BR112 met DoSto-rijtuigen
Berlin Hbf (tief) 09:16
Berlin Potsdamer Platz 09:19
Berlin Südkreuz 09:25
Berlin-Lichterfelde Ost 09:30
Blankenfelde(Teltow-Fläming) 09:48
Dahlewitz 09:51
Rangsdorf 09:57
Dabendorf 10:02
Zossen 10:06
Aankomst Wünsdorf-Waldstadt 10:14
Deze RE 5 rijdt gewoonlijk door tot Elsterwerda, maar door werken aan de spoorlijn Berlijn - Dresden tussen Wünsdorf - Waldstadt en Elsterwerda wordt deze vanaf hier vervangen door een bus. De spoorlijn zal worden uitgerust met ETCS, krijgt een nieuwe bovenleiding en nieuwe sporen die voor snelheden tot 200 km/h zijn uitgerust. Vanaf augustus 2016 is de spoorlijn voor 16 maanden buiten dienst.
![]() |
De spoorwegovergang aan het station van Wünsdorf-Waldstadt, dat net achter mij ligt. In de verte, net achter de wissels zie je een Sh 2-teken met betekenis "Schutzhalt". Daarachter begint dan de bouwwerf. |
![]() |
De 'Schienenersatzverkehrsbus' tussen Wunsdorf-Waldstadt en Doberlug-Kirchlain van dienst. |
SEV-BUS RE 5B Iveco Crossway
Wünsdorf-Waldstadt SEV-Haltestelle 10:20
Neuhof(b Zossen) Zum Wolziger See 10:25
Baruth(Mark) Zossener Straße 10:34
Baruth(Mark) Feldstraße 10:38
Klasdorf Glashütte 10:42
Golßen(Niederlausitz) Bahnhofstrße 10:50
Golßen(Niederlausitz) Stadtwall 10:55
Drahnsdorf 11:03
Luckau Krankenhaus 11:18
Luckau Busbahnhof 11:22
Walddrehna Dorfplatz 11:38
Aankomst Doberlug-Kirchhain Bahnhof 12:08
Van Baruth tot Luckau zat ik alleen op de bus, in Doberlug-Kirchhain zijn we uiteindelijk met twee uitgestapt. De bus heeft in die twee uur amper vier reizigers vervoerd.
Doberlug-Kirchhain is een kruissingsstation (of Turmbahnhof) waar de spoorlijn van Berlijn naar Dresden (boven) de spoorlijn van Halle naar Cottbus (beneden) kruist. Het bovenste gedeelte van het station ontvangt momenteel dus geen treinen door diezelfde werken, maar onderin gaat het treinverkeer gewoon door. Vanhier reis ik verder naar Cottbus.
![]() |
De foto is genomen in de richting van Cottbus. Het perron waarop ik me op dat moment bevond is momenteel niet in gebruik door werken aan de spoorinfrastructuur. |
Doberlug-Kirchhain 12:18
Finsterwalde(Niederlausitz) 12:25
Calau(Niederlausitz) 12:38
Aankomst Cottbus 12:55
Normaal vertrekt deze trein in Leipzig Hbf, maar door werken was hij ingekort tot Leipzig-Thekla.
Cottbus is een groot, typisch Oost-Duits station waar alle treinen goed op elkaar aansluiten: aankomst van alle treinen is van xx:45 tot xx:00 en alle vertrekken gebeuren tussen xx:00 en xx:15. De vele aanwezige perronsporen zijn dus wel nodig om al deze treinen tegelijk op te vangen. Elk uur van kwart over tot kwart voor komt er normaal dus geen trein. De laatste van alle vertrekkende treinen is mijn trein. Ik maak nu nog een omweg via Senftenberg om vandaar naar Berlijn terug te keren.
RE 18409 Cottbus - Dresden Hbf BR442
Cottbus 13:15
Drebkau 13:26
Neupetershain 13:31
Seditz Ost 13:39
Aankomst Senftenberg 13:43
![]() |
Een BR442 als RB 24 Senftenberg - Eberswalde Hbf in station Senftenberg. Hierin rijd ik mee tot Bernau |
Senftenberg 14:14
Sedlitz Ost 14:20
Großräschen 14:27
Altdöbern 14:32
Luckaitztal 14:36
Calau(Niederlausitz) 14:42
Lübbenau(Spreewald) 14:54
Lübben(Spreewald) 15:01
Lubolz 15:05
Schönwalde(Spreewald) 15:08
Brand Tropical Islands 15:12
Oderin 15:16
Halbe 15:20
Groß Köris 15:24
Bestensee 15:30
Zeesen 15:33
Königs Wusterhausen 15:38
Berlin-Schöneweide 15:53
Berlin Ostkreuz 16:01
Berlin-Lichtenberg 16:07
Berlin-Hohenschönhausen 16:17
Aankomst Bernau (b Berlin) 16:28
Deze trein rijdt over de nieuwe verbinding tussen Königs Wusterhausen en Lichtenberg. Ostkreuz krijgt op de boven- en benedenverdieping een nieuw treinstation, naast het bestaande S-Bahnstation. Het station op de bovenverdieping is sinds december klaar en wordt nu bediend door drie treinen per uur. Het project Ostkreuz-Warschauer Straße is één van de twee grote spoorbouwprojecten in Berlijn, naast het S21-bouwproject. S21 heeft trouwens geen verband met Stuttgart 21, maar met de nieuwe S-Bahnlijn die nummer 21 zal krijgen. Naar het S21-project ben ik trouwens ook gaan kijken, maar meer dan één nieuwe brug naast de bestaande spoorlijn tussen Berlin-Gesundbrunnen en Berlin Hbf (tief) was daar nog niet te zien.
Meer info over het project Berlin Ostkreuz: https://bauprojekte.deutschebahn.com/p/berlin-ostkreuz
Meer info over het project S21 in Berlijn: https://www.s-bahn-berlin.de/aktuell/2012/234_s21_entwicklungsstand.htm
Vanaf Bernau ging ik dan eindelijk richting hotel, om daarna natuurlijk weer de stad in te trekken, of wat had u gedacht?
![]() |
Een BR481 van de S-Bahn Berlin in station Bernau. |
van Bernau
via Buch, Bornholmer Straße, Gesundbrunnen, Friedrichstraße, Brandenburger Tor, Potsdamer Platz
tot Yorckstraße
![]() |
Een U-Bahn van het type F richting Rudow rijdt station Yorckstraße binnen. |
U7 Rathaus-Spandau - Rudow
van Yorckstraße
via Möckernbrücke, Mehringdamm, Hermannplatz, Neukölln, Britz Süd
tot Rudow
Bus 171 U Hermannplatz - Flughafen Schönefeld
van Rudow
tot S Flughafen Berlin-Schönefeld
Bus 734 S Flughafen Berlin-Schönefeld - S Zeutthen gevolgd door Bus 733 S Zeuten - S Königs Wusterhausen
van S Flughafen Berlin-Schönefeld
via Waltersdorf, S Zeuthen, Eichwalde
tot Alt-Schmöckwitz
Deze laatste bus wordt trouwens niet uitgebaat door de BVG, maar door de RVS. Dit komt omdat de gehele buslijn net buiten Berlijn ligt. De luchthaven ligt bijvoorbeeld ook niet op grondgebied Berlijn, maar in de deelstaat Brandenburg. Enkel de halte waar ik afstap en nog een paar andere haltes liggen op grondgebied Berlijn.
In de buurt van de tram- en bushalte Alt-Schmöckwitz was mijn hotel, waar ik rond half zeven aankwam. De route die ik nu gemaakt heb is verre van de snelste route trouwens; de snelste weg is met de S-Bahn tot Grünau en vanaf daar tram 68, maar dat leek me saaier dan de route die ik gemaakt heb. Na een korte onderbreking, ben ik rond acht uur weer vertrokken voor een rondje Berlijn met het openbaar vervoer.
Tram 68 Alt-Schmöckwitz - S Köpenick
van Alt-Schmöckwitz
tot S Grünau
S8 Grünau - Birkenwerder
van Grünau
via Adlershof, Schöneweide, Baumschulenweg, Treptower Park
tot Ostkreuz
S5 Strausberg Nord - Ostbahnhof
van Ostkreuz
tot Ostbahnhof
Door werken aan de Stadtbhan (het plaatsen van ZBS) is er geen S-Bahnverkeer mogelijk tussen Friedrichstraße en Charlottenburg. Omdat ik naar de zoo wou, moest ik overstappen op een trein.
RE 18136 Fürstenwalde(Spree) - Berlin Zoologischer Garten BR182 met DoSto-rijtuigen
Berlin Ostbahnhof 20:59
Berlin Alexanderplatz 21:03
Berlin Friedrichstraße 21:07
Berlin Hbf 21:11
Aankomst Berlin Zoologischer Garten 21:16
Waarom deze trein nu weer beperkt was tot de zoo, weet ik niet, want normaal rijdt deze altijd door tot Brandenburg of Maagdenburg. Tussen Frankfurt an der Oder en Fürstenwalde werd ook aan het spoor gewerkt, waardoor de trein pas vertrok in Fürstenwalde. Van de zoo ging het dan verder richting de luchthaven Tegel.
Expressbus X9 S+U Zoologischer Garten - Flughafen Tegel
van S+U Zoologischer Garten
via U Ernst-Reuter-Platz, S+U Jungfernheide, U Jakob-Kaiser-Platz
tot Flughafen Tegel
Bus TXL Flughafen Tegel - S+U Hauptbahnhof
van Flughafen Tegel
tot S Beusselstraße
S41 Ringbahn (im Uhrzeigersinn)
van Beusselstraße
via Westhafen, Wedding
tot Gesundbrunnen
U8 Wittenau - Hermannstraße
van Gesundbrunnen
tot Alexanderplatz
Na hier nog wat gegeten te hebben, werd het stilaan te tijd om terug te keren om wat te gaan slapen. Dat was namelijk ook al bijna twee dagen geleden...
Bus 200 Michelangelostraße - S+U Zoologischer Garten
van S+U Alexanderplatz
via Unter den Linden/Friedrichstraße, U Mohrenstraße
tot S+U Potsdamer Platz
![]() |
Het hoofdkantoor van de Deutsche Bahn aan het Potsdamer Platz. Dit moet zowat het belangrijkste gebouw van Berlijn zijn, naar mijn mening dan toch. |
Metrobus M41 S+U Hauptbahnhof - Sonnenallee/Baumschulenstraße
van S+U Potsdamer Platz
via S Anhalter Bahnhof, U Hallesches Tor, U Hermannplatz, S Sonnenallee
tot S Köllnische Heide
S45 Südkreuz - Berlin-Schönfeld Flughafen
van Köllnische Heide
tot Baumschulenweg
In Baumschulenweg is gewoonlijk een aansluiting tussen de S8 en de S45 voorzien, maar de S45 had enkele minuten vertraging, waardoor die aansluiting in het water viel. Dat betekende meteen dat ik de laatste tram naar Alt-Schmöckwitz zou missen. Een probleem is dat niet echt, want er rijden kleine nachtbusjes waarbij je de chauffeur moet vertellen naar welke je halte wil. Maar dat wou dan wel zeggen dat ik pas veertig minuten later op hotel was, rond één uur.
S8 Birkenwerder - Grünau
van Baumschulenweg
via Schöneweide, Adlershof
tot Grünau
Nachtbus N68 S Adlershof - Alt-Schmöckwitz
van S Grünau
tot Alt-Schmöckwitz
Ik was de enige reiziger op de nachtbus en dus ging de chauffeur zo snel mogelijk naar Alt-Schmöckwitz. Letterlijk zo snel mogelijk: hij heeft de gaspedaal volgens mij amper losgelaten en de snelheid was ook steeds hoger dan was toegelaten. Maar goed, ik heb het overleefd en was zo dan toch nog een paar minuten vroeger op hotel.
Dinsdag, 6 september 2016
Wekker om tien uur, want het was vandaag al de laatste dag in Berlijn en ik heb hier nog meer dan genoeg te doen. Eerst een ritje met de U8 van begin tot eindstation, want deze lijn heb ik nog nooit gedaan (op die paar haltes de avond voordien dan). Daarna een ritje met de kortste buslijn van Berlijn in de stadsdelen Konradshöhe en Heiligensee (beide district Reinickendorf). Daarna een boottochtje in Wannsee en als laatste nog een beetje in het centrum rondhangen.
Tram 68 Alt-Schmöckwitz - S Köpenick
van Alt-Schmöckwitz
tot S Grünau
S46 Königs Wusterhausen - Westend
van Grünau
via Adlershof, Schöneweide, Baumschulenweg, Neukölln
tot Hermannstraße
U8 Hermannstraße - Wittenau
van Hermannstraße
via Hermannplatz, Kotbusser Tor, Alexanderplatz, Gesundbrunnen, Osloer Straße
tot Wittenau
S1 Oranienburg - Wannsee
van Wittenau
tot Schönholz
In deze S1 heb ik voor het eerst in m'n leven een controle van mijn vervoersbewijs gehad op de S-Bahn in Berlijn. Gelukkig, want ik begon nu stilaan wel te denken dat er helemaal geen controle bestond op de S-Bahn in Berlijn. Op het moment dat ik instapte waren de controleurs twee vrouwen van het Slavische type met hun kleine kinderen aan het beboeten, want ze hadden een 'Kurzstrecke' gekocht, wat slechts geldig is voor zeer korte reizen. De vrouwen begrepen er niets van, maar helaas zal dit hun samen 120 euro gaan kosten.
Bij aankomst is Schönholz zag ik de S25 richting Hennigsdorf net wegrijden. Dat wil zeggen dat ik hier twintig minuten moet wachten. Gelukkig zat het weer mee.
![]() |
Een BR481 als S1 richting Frohnau |
S25 Teltow Stadt - Hennigsdorf
van Schönholz
tot Tegel
Bus 222 Alt-Lübars - Tegelort
van Alt-Tegel
tot Falkenplatz
Eindelijk, op de busrit die nu volgt heb ik lang gewacht. Ik ken deze buslijn al lang van het spel OMSI, waarbij je je eigen bus kan besturen. Deze lijn was daarop te berijden en daarom ken ik ze dus zo goed.
![]() |
Bus 324 aan zijn vertrekhalte Falkenplatz. |
Bus 324 Falkenplatz - Alt-Heiligensee
van Falkenplatz
tot Alt-Heiligensee
De reistijd bedroeg amper negen minuten en ik was de enige reiziger gedurende de hele rit. Nu ga ik verder richting Wannsee, waar ik ga varen met de 'Fähre' die eveneens wordt uitgebaat door de BVG, net zoals alle metro-, tram- en buslijnen in Berlijn.
Bus 124 Alt-Heiligensee - Aubertstraße
van Alt-Heiligensee
via S Heiligensee, S Schulzendorf
tot Alt-Tegel
U6 Alt-Tegel - Alt-Mariendorf
van Alt-Tegel
via Kurt-Schumacher-Platz, Leopoldplatz, Wedding, Schwartzkopfstraße, Oranienburger Tor
tot Friedrichstraße
S1 Oranienburg - Wannsee
van Friedrichstraße
via Brandenburger Tor, Potsdamer Platz, Yorckstraße, Schöneberg, Rathaus Steglitz, Zehlendorf, Nikolassee
tot Wannsee
De F10, dat is de lijnnummer van de boot, gaat maar één keer per uur en ik was maar net op tijd.
![]() |
De boot was net aan het aanmeren toen ik aankwam. |
Fähre F10 Wannsee - Alt-Kladow
van Wannsee
tot Alt-Kladow
De boot maakt onderweg geen tussenstops en het personeel dat verantwoordelijk is voor het bedienen van de boot doet tijdens de vaartocht ook een vervoersbewijscontrole.
![]() |
Een zicht vanop de boot, ongeveer halfweg de reis. |
Nadat ik van de boot stapte was het toch nog een stukje wandelen tot de gelijknamige bushalte, vanwaar ik naar Spandau ging om er een tour met de bus te maken. Hoewel ik al vaak in Spandau met bus ben geweest, blijf ik het daar geweldig vinden, omdat ik al die buslijnen ook kan berijden op OMSI.
Bus 135 Alt-Kladow - S+U Rathaus Spandau
van Alt-Kladow
via Am Omnibushof, Brunsbütteler Damm/Ruhlebener Straße
tot S+U Rathaus Spandau
Metrobus M37 Waldkrankenhaus - Hahneberg
van S+U Rahtaus Spandau
via Brunsbütteler Damm/Ruhlebener Straße, Obstallee, Sandstraße
tot Hanheberg
Expressbus X49 Hahneberg - Messe Nord/ICC
van Hahneberg
via Sandstraße, Gatower Straße/Heerstraße, S Heerstraße
tot Theodor-Heuss-Platz
U2 Ruhleben - Pankow
van Theodor-Heuss-Platz
via Kaiserdamm, Bismarckstraße, Zoologischer Garten, Nollendorfplatz, Gleisdreieck, Potsdamer Platz, Stadtmitte
tot Alexanderplatz
Na hier dan weer wat rondgehangen en wat gegeten te hebben, ben ik nog even wat door het centrum getrokken en daarna weer stilaan teruggekeerd richting hotel, want het zou vroeg opstaan worden.
![]() |
Het Rotes Rathaus, het stadhuis van Berlijn. In de voorgrond zie je nog de werf waar men een nieuwe metrotunnel aan het graven is. Deze tunnel zal de U5 met de U55 moeten verbinden om er één lange metrolijn van te maken. Helaas was de werf zodanig afgesloten dat ik daar geen foto's kon van maken. Voor de ingang van het stadhuis komt trouwens een halte langs deze metrolijn. Aan mijn linkerkant staat de Fernsehtrum, alleen kreeg ik deze van hieruit op geen enkele manier mooi op de foto. |
Bus 100 S+U Alexanderplatz - S+U Zoologischer Garten
van S+U Alexanderplatz
via Unter den Linden/Friedrichstraße, S+U Brandenburger Tor
tot Reichstag/Bundestag
![]() |
Het Bundeskanzleramt |
![]() |
Het Rijksdaggebouw |
van Bundestag
tot Hauptbahnhof
S75 Wartenberg - Westkreuz
van Hauptbahnhof
via Zoologischer Garten, Charlottenburg
tot Westkreuz
S46 Westend - Königs Wusterhausen
van Westkreuz
via Heidelberger Platz, Bundesplatz, Innsbrucker Platz, Schöneberg, Südkreuz, Tempelhof, Hermannstraße, Neukölln, Baumschulenweg, Schöneweide, Adlershof
tot Grünau
Tram 68 S Köpenick - Alt-Schmöckwitz
van Grünau
tot Alt-Schmöckwitz
Woensdag, 7 september 2016
Vandaag is de het tijd voor de grote transfer naar het zuidoosten van Duitsland. Dat gebeurt natuurlijk per ICE, maar niet met een 'alledaagse' ICE. Ik stap op in Gesundbrunnen, hoewel als ik in Sudkreuz zou opstappen nog een half uur langer had kunnen slapen. Maar het vertrekstation van de trein is Gesundbrunnen en dat wil zeggen dat de trein ruim voor het vertrek al aan het perron staat. daarenboven stapt er bijna niemand op en is het dus veel rustiger en makkelijker om foto's te maken.
Tram 68 Alt-Schmöckwitz - S Köpenick
van Alt-Schmöckwitz
tot S Grünau
S8 Zeuthen - Birkenwerder
van Grünau
via Adlershof, Schöneweide, Baumschulenweg
tot Treptower Park
![]() |
Een vertrekkende BR485 als S8 naar Birkenwerder in het station Treptower Park, waarin ik meereed tot hier. |
S42 Ringbahn (gegen den Uhrzeigersinn)
van Treptower Park
via Ostkreuz, Frankfurter Allee, Schönhauser Allee
tot Gesundbrunnen
Om 6u50 was ik op het station, bijna een half uur voor vertrek van de ICE. Eerst moest er nog een andere trein komen op het spoor waar mijn trein zou vertrekken, dus had ik nog even tijd om een ontbijt te zoeken voor de ICE het station zou binnenrijden. Het werd een McFlurry met Snickers en daarbij dan nog een stuk appelgebak. Met die hoeveelheid suiker zou ik zonder probleem de middag moeten halen. En toen was het zover:
Zoals ik zei, is dit geen gewone ICE zoals de meeste van ons ze kennen. Ik heb opzettelijk deze geboekt, omdat ik wist dat deze zou gereden worden met een ex-Metropolitan-trein. Deze ex-Metropolitan-rijtuigen werden vroeger, tussen 1999 en 2004, ingezet als Metropolitan Express Train (kortweg MET) tussen Keulen en Hamburg. Door lage bezettingsgraad heeft men deze dienst opgedoekt en zijn de treinstellen in gebruik genomen als gewone ICE.
De rijtuigen worden steeds geduwd of getrokken door een BR101, welke een maximumsnelheid heeft van 220 km/h. Dat is dus ook de maximale snelheid van de rijtuigen en dus de hoogste snelheid dat deze ICE haalt. Dat maakt dit de traagste ICE die er rondrijdt. Maar anders bekeken: een BR101 rijdt nooit zo snel als wanneer hij deze trein aan de haak heeft, wat de commerciële diensten betreft dan toch. Gewone IC-rijtuigen hebben namelijk een maximale toegestane snelheid van 200 km/h.
Zoals op de foto zichtbaar, zijn de zetels 2+1 opgesteld, en toch is dit niet de eerste klasse. Dat komt omdat deze trein vroeger drie klassen had. Sinds de trein als ICE wordt ingezet, werden de twee klassen met het minste comfort de tweede klasse en werd de klasse met het meeste comfort de eerste klasse. De rijtuigen van de eerste klasse lijken daarom heel erg op sommige rijtuigen van de tweede klasse (zoals dat rijtuigen op de foto). Natuurlijk heb ik me dan ook in één van deze rijtuigen gezet.
ICE 1005 Berlin Gesundbrunnen - München Hbf BR101 met ex-Metropolitan-rijtuigen
Berlin Gesundbrunnen 07:17
Berlin Hbf (tief) 07:30
Berlin Südkreuz 07:37
Lutherstadt Wittenberg 08:12
Leipzig Hbf 08:48
Naumburg(Saale) Hbf 09:26
Jena Paradies 09:51
Saalfeld(Saale) 10:24
Bamberg 11:49
Nürnberg Hbf 12:28
Aankomst Augsburg Hbf 13:34
Aankomst München Hbf 14:16
In Luterhstadt Wittenberg was men volop bezig met de opbouw van het nieuwe stationsgebouw. Er komt namelijk Duitslands tweede "Grüner Bahnhof", wat wil zeggen dat álles in het station draait op groene energie. Als eerst was Horrem aan de beurt, aan de spoorlijn tussen Keulen en Aachen.
Deze trein maakt dus gebruik van de spoorlijn tussen Bamberg en Nürnberg. Deze spoorlijn was nog maar pas acht maanden lang gesloten, maar is twee dagen voordien weer geopend. Ik moet bekennen dat ik weinig verschil merk ten opzichte van vorig jaar, maar als je de spoorlijn rijdt, zie je wel dat er meer gewerkt wordt aan het spoor, allemaal in functie van de nieuwe hogesnelheidslijn Nürnberg - Erfrut, die tussen Nürnberg en Bamberg parallel loopt met de klassieke spoorlijn.
Na de opening van deze hogesnelheidslijn in december 2017 zou een treinrit tussen Berlijn en München nog slechts vier uur duren i.p.v. zes uur. Mijn trein doet er zeven uur over, omdat die een omweg maakt via Augsburg. Ik had de mogelijkheid om over te stappen in Nürnberg, waardoor ik een uur sneller in München zou zijn, maar heb dat niet gedaan. In Augsburg is het trouwens niet toegestaan om op deze trein nog op te stappen richting München. Vreemd... Ik zag enkele reizigers die naar München moesten twijfelen om toch op te stappen, maar uiteindelijk hebben ze de trein gewoon laten rijden. Vanaf Augsburg zat ik dus nagenoeg alleen op de trein, want bijna iedereen die naar München moest, was in Nürnberg al overgestapt. Alleen nog een ouder paar met een hoop bagage, voor wie een overstap vooral veel last zou betekenen, zaten bij mij nog in het rijtuig.
![]() |
De BR101 die mijn ICE richting München trok én duwde, want de trein maakte onderweg twee keer kop: in Leipzig en in Nürnberg. |
![]() |
EC 114 vanuit Klagenfurt richting Dortmund. Overmorgen stap ik hier in München uit deze trein om weer huiswaarts te keren. |
![]() |
De snuit van een ICE 3 die in het nabije verleden vele insecten het leven heeft gekost. Alle beestjes zijn gestorven voor een goed doel: de mobiliteit van het menselijk wezen. |
's Middags heb ik een paar uur rondgehangen in München om dan 's avonds richting hotel te gaan. Niet in München, maar in Simbach am Inn.
![]() |
De Frauenkirche in het centrum van München. Wie deze van zo dichtbij helemaal op foto krijgt, moet wel magie gebruiken. Door de dichte bebouwing kon ik niet wat meer afstand nemen. |
![]() |
Het Marienhof. Een groene plek pal in het midden van de stadskern. Het gebouw op de foto is de achterzijde van het Neues Rathaus. |
![]() |
Een tram 18 of 19 op de Theatinerstraße richting Karlsplatz. Deze twee tramlijnen zijn de enige die dwars door de stadskern rijden. |
![]() |
Het Max-Joseph-Platz. Het gebouw links is het 'Münchener Residenz' en in het midden ligt het 'Nationaltheater'. |
![]() |
München Ostbahnhof. Op dit perron stoppen S3 en de S7. Aan de linkerkant stadinwaarts, aan de rechterkant stadtuitwaarts (zoals deze S7). Beide S-Bahnlijnen maken hier in beide richtingen steeds kop en krijgen ook elke keer een nieuwe bestuurder. Achter mij stonden er dan ook drie bestuurders te wachten op hun trein en op het bankje zit er ook één. De eerste kilometers die hierop volgen als je staduitwaarts rijdt, rijden de treinen links, wat zeer zeldzaam is in Duitsland. Na een paar kilometer, ongeveer bij de splitsing tussen de spoorlijnen van de S3 en de S7, vindt er dan een niet-gelijkvloerse kruising plaats. Dit om ervoor te zorgen dat de treinen opnieuw rechts gaan rijden en dat zonder elkaar te hinderen, want de spoorlijnen zijn hier allemaal zeer druk bereden. |
![]() |
Een RE-trein in München Hbf (Gleis 5 - 10) waarin ik tot de eindhalte meereed. Rechts staan nog enkele Flirt-stellen van de maatschappij Meridian. |
RE 27017 München Hbf - Mühldorf(Oberbay) BR245 met DoSto-rijtuigen
München Hbf 18:30
München Ost 18:40
Markt Schwaben 18:54
Dorfen 19:12
Schwindegg 19:17
Ampfing 19:26
Aankomst Mühldorf(Oberbay) 19:31
Vanaf Markt Schwaben, waar de S2 een andere route neemt richting Erding, hangt er geen bovenleiding meer. In de verre toekomst is het de bedoeling de treinen vanuit München richting Salzburg de spoorlijn via Mühldorf en zo verder naar Freilassing te laten gebruiken. Deze route zou sneller zijn dan via Rosenheim en Traunstein en zou de huidige spoorlijnen kunnen ontlasten, maar dan moet ze natuurlijk eerst geëlektrificeerd en tweesporig uitgebouwd worden. Dit project draagt de naam Ausbaustrecke 38 of korteg ABS 38. Ook de luchthaven van München en Erding zouden hierdoor mogelijks een rechtstreekse verbinding met Salzburg krijgen. Meer info over dit project: http://www.abs38.de/
Nog wat beelden die ik gemaakt heb op het station van Mühldorf:
![]() |
Twee motorstellen van het type BR628. Hun bestemmingen lijken me duidelijk. Ik reed dus mee met de linkse. |
![]() |
De BR245 die de trein van München tot Mühldorf trok. Ik stond helemaal op het einde van het perron, waardoor de trein niet beter op de foto kon. SOB staat trouwens voor Südostbayernbahn. Südostbayernbahn is één van de RegioNetze van de DB. Dit houdt in dat de Südostbayernbahn zijn eigen treinen én spoorinfrastructuur onderhoudt, behalve de sporen die gedeeld worden met treindiensten die niet tot de Südostbayernbahn behoren (deze worden onderhouden door DB Netz AG zelf). |
RB 27129 Mühldorf(Oberbay) - Simbach(Inn) BR628
Mühldorf(Oberbay) 19:37
Töging(Inn) 19:42
Neuötting 19:47
Marktl 20:02
Julbach 20:08
Aankomst Simbach(Inn) 20:13
Het was dan nog maar kwart over acht, toch wandelde ik gewoon richting hotel. Door die nacht in het begin van de reis over te slaan en de vorige nacht die ook maar tot vijf uur 's ochtends geduurd heeft, was ik nogal uitgeput. Mijn hotel lag in het midden van het kleine dorpscentrum, slechts een vijftal minuten wandelen van het station.
Donderdag, 8 september 2016
Tijd om mijn Oostenrijks Sommer-Ticket nog eens boven te halen. Dat is geldig vanaf acht uur, dus dat wil zeggen dat de wekker om half zeven staat. Anderhalf uur op voorhand, want het was nog even wandelen naar het station. De trein van 08u01 vertrekt namelijk niet in Simbach, maar wel in Braunau, net over de Oostenrijkse grens. Een half uurtje wandelen was het van het hotel tot aan het Oostenrijkse station.
![]() |
Dit is de grens, in het midden van de Inn. Het witte bordje verraadt al welk land aan welke zijde ligt. |
![]() |
Station Braunau. In de verte rijdt de stoptrein naar Neumarkt-Kallham, die hier zonet vertrokken was. |
Braunau/Inn 08:01
St. Georgen/Mattig 08:09
Mauerkirchen 08:14
Uttendorf-Helpfau 08:18
Furth bei Mattighofen 08:22
Mattighofen 08:26
Munderfing 08:31
Munderfing Dampfsäge 08:33
Achenlohe 08:37
Teichstätt 08:41
Lengau 08:44
Friedburg 08:46
Straßwalchen West 08:50
Steindorf bei Straßwalchen 08:55
Neumarkt-Köstendorf 08:58
Seekirchen/Wallersee 09:06
Aankomst Salzburg Hbf 09:18
Vanuit Salzburg wou ik naar Innsbruck om van daaruit een Alpentochtje te maken via Zell am See, Bischofshofen, Selzthal en Linz. De Railjet van 09u56 die ik daarvoor moest nemen, had tien minuten vertraging toen ik in Salzburg aankwam. Tijd genoeg om wat foto's te nemen:
![]() |
De trein uit Braunau waar ik op zat. Deze rijdt nog verder door tot aan het Europark hier in Salzburg. |
![]() |
Een BR145 van DB Cargo met een lading goederen. Deze trein staat klaar om verder te rijden richting Freilassing, maar blijft hier toch een hele tijd staan. Ik ben namelijk eerder vertrokken dan deze trein. |
![]() |
De Westbahn naar Wien Westbahnhof. Opvallend vind ik de boodschap 'Gratis Wlan im Zug' op het elektronische display. Voor mij een nieuwe manier van reclame maken voor een trein. |
![]() |
De technische gegevens van de trein. Blijkbaar is deze ingeschreven in Zwitserland, terwijl hij daar nooit dienst doet. Belastingvoordeel of andere reden? |
![]() |
Meridian Flirt (BR429) van en naar München. In de achtergrond nog een Reihe 4023 dat dienst doet als S-Bahn Salzburg. |
![]() |
Geen trams in Salzburg, wel Oberleitungsbusse. Bij ons beter bekend als trolleybussen. |
RJ 160 Wien Hbf - Zürich HB met RJ 560 Flughafen Wien - Bregenz ÖBB Railjet
Salzburg Hbf 09:56 +17
Aankomst Innsbruck Hbf 11:38 +17
De vertraging van de trein zou te wijten geweest zijn aan een "technische Störung an einem anderen Zug". Door werken aan het spoor in de buurt van Traunstein en Rosenheim heeft hij geen enkele minuut vertraging kunnen goedmaken. Maar gelukkig had ik hier een ruime aansluiting voorzien.
![]() |
De Railjet bij aankomst in Innsbruck. Kijk vooral ook even naar het landschap in de achtergrond. |
EC 163 Zürich HB - Graz Hbf Rh 1116 met een SBB-panoramawagen en ÖBB IC-rijtuigen
Innsbruck Hbf 12:24
Jenbach 12:45
Wörgl 13:02
Kirchberg in Tirol 13:24
Kitzbühel 13:32
St. Johann in Tirol 13:40
Saalfelden 14:08
Zell am See 14:19
Schwarzach-St. Veit 14:56
St. Johann im Pongau 15:02
Bischofshofen 15:13
Radstadt 15:36
Schladming 15:52
Stainach-Irdning 16:21
Liezen 16:32
Aankomst Selzthal 16:39
![]() |
Ook vanuit dit station een mooi zicht op de Alpen. |
Bus SV140 Selzthal - Kirchdorf/Krems MAN Lion's Regio
Selzthal 17:18
Aankomst Kirchdorf/Krems 18:08
IC 15600 Kirchdorf/Krems - Linz/Donau Hbf Rh 1144 met ÖBB IC-rijtuigen en één CityShuttle-stuurstandrijtuig
Kirchdorf/Krems 18:11
Rohr-Bad Hall 18:25
Neuhofen/Krems 18:33
Aankomst Linz/Donau Hbf 18:47
Mijn aansluiting in Linz om terug richting Simbach te gaan, kwam nogal in gevaar. We hadden een drietal minuten vertraging en de aansluiting werd niet meer afgeroepen door de treinbegeleider. Dat wou dus zeggen: rennen. Ja, dat rennen heeft zeker het verschil gemaakt, want nog voor ik een plaats gevonden had, zette de trein zich al in beweging.
REX 5916 Linz/Donau Hbf - Passau Hbf Rh 4024
Linz/Donau Hbf 18:52
Marchtrenk 19:03
Wels Hbf 19:09
Haidling 19:14
Bad Schallerbach-Wallern 19:19
Sclüßlberg 19:23
Grieskirchen-Gallspach 19:27
Obertrattnach-Markt Hofkirchen 19:31
Aankomst Neumarkt-Kallham 19:35
R 5986 Neumarkt-Kallham - Simbach(Inn) Rh 5047
Neumarkt-Kallham 19:40
Wendling bei Haag 19:45
Pram-Haag 19:48
Peterskirchen 19:53
Ried im Innkreis 20:01
Neuratting 20:08
Gurten OÖ 20:12
Geinberg 20:16
Obernberg-Altheim 20:19
Mülheim/Inn 20:22
Mining 20:32
Hagenau im Innkreis 20:36
Braunau/Inn 20:42
Aankomst Simbach(Inn) 20:45
![]() |
Een BR245 van de Südostbayernbahn, losgekoppeld van de dubbeldekrijtuigen. |
![]() |
De hal van station Simbach. Er is een bibliotheek (zonder toezichter) ter beschikking. Je kan er boeken lenen en er wordt dan ook verwacht dat je ze terugbrengt. |
Vrijdag, 9 september 2016
Mijn laatste vakantiedag gaat van start, alweer om half zeven. Ik wandel opnieuw naar Braunau en ga tot Salzburg met dezelfde trein als de dag voordien. Daarna wou ik nog graag de spoorlijn tussen Salzburg en Bischofshofen doen, want dat is ondertussen één van de weinige spoorlijnen met IC-treinverbindingen dat ik deze zomer nog niet bereden heb. Vanuit Bischofshofen zou ik dan weer terug richting huis keren.
![]() |
De stationshal van Braunau |
REX 5810 Braunau/Inn - Salzburg Taxham Europark Rh 2016 met CityShuttle-rijtuigen
Braunau/Inn 08:01
St. Georgen/Mattig 08:09
Mauerkirchen 08:14
Uttendorf-Helpfau 08:18
Furth bei Mattighofen 08:22
Mattighofen 08:26
Munderfing 08:31
Munderfing Dampfsäge 08:33
Achenlohe 08:37
Teichstätt 08:41
Lengau 08:44
Friedburg 08:46
Straßwalchen West 08:50
Steindorf bei Straßwalchen 08:55
Neumarkt-Köstendorf 08:58
Seekirchen/Wallersee 09:06
Aankomst Salzburg Hbf 09:18
In Salzburg zou ik volgens de routeplanner 55 minuten moeten wachten op de EC naar Klagenfurt. Maar om 09u21 zou er wel nog een S-Bahn naar Schwarzach-St. Veit moeten komen. In Salzburg had ik uiteindelijk nog tijd genoeg om die S-Bahn te halen, want hij was nog enkele minuten te laat. Omdat ik anders te lang in Bischofshofen had moeten wachten, ben ik meegerden tot Schwarzach.
S3 Freilassing - Schwarzach-St. Veit Rh 4024
Salzburg Hbf 09:21
Salzburg Sam 09:25
Salzburg Gnigl 09:27
Salzburg Parsch 09:29
Salzburg Aigen 09:31
Salzburg Süd 09:34
Elsbethen 09:36
Puch bei Hallein Urstein 09:39
Puch bei Hallein 09:41
Oberalm 09:43
Hallein 09:46
Hallein Burgfried 09:48
Bad Vigaun 09:50
Kuchl Garnei 09:53
Kuchl 09:56
Golling-Abtenau 09:59
Tenneck 10:12
Werfen 10:15
Pfarrwerfen 10:18
Bischofshofen 10:24
Mitterberghütten 10:28
St. Johann im Pongau 10:34
Aankomst Schwarzach-St. Veit 10:39
![]() |
Een IC van Innsbruck naar Graz die hier een pauze houdt om aan te sluiten op de EC naar Dortmund. |
![]() |
De S-Bahn uit Freilassing en Salzburg waarin ik heb meegerden. |
EC 114 Klagenfurt Hbf - Dortmund Hbf BR101 met DB IC-rijtuigen
Schwarzach-St. Veit 10:50
St. Johann im Pongau 10:56
Bischofshofen 11:05
Golling-Abtenau 11:25 +6
Salzburg Hbf 12:00
Freilassing 12:08
Traunstein 12:25
Prien am Chiemsee 12:44
Rosenheim 13:03
München Ost 13:32
Aankomst München Hbf 13:41
Enkele beelden die ik onderweg vastgelegd heb tussen Bischofshofen en Golling-Abtenau:
In München had ik nu nog de keuze welke trein ik zou nemen. Gewoonlijk neem ik nooit de snelste trein, maar vandaag dus wel. Een kwartier overstaptijd in München voor de trein naar Dortmund, via Nürnberg en Würzburg. Deze trein stopte niet in Köln Hbf, maar wel op de benedenverdieping van het station te Deutz. Omdat ik op die benedenverdieping nog nooit was aangekomen per trein en ik niet per se in het centrale station moest zijn, heb ik voor deze trein gekozen.
ICE 624 München Hbf - Dortmund Hbf ICE 3
München Hbf 13:55
Nürnberg Hbf 15:00 +7
Würzburg Hbf 15:55 +5
Aschaffenburg Hbf 16:36 +6
Frankfurt(Main) Hbf 17:10
Frankfurt(Main) Flughafen Fernbahnhof 17:25
Aankomst Köln Messe/Deutz 18:13
![]() |
Een BR442 van National Express als RE 7 naar Rheine. Aan de linkerkant in de verte nog een BR644 als RB 38 uit Düsseldorf, via Neuss, Bedburg en Horrem. |
Köln Messe/Deutz 18:33
Köln Hbf 18:47
Köln Ehrenfeld 18:53 +5
Horrem 19:02 +5
Düren 19:14 +5
Langerwehe 19:20 +6
Eschweiler Hbf 19:28 +5
Stolberg(Rheinl) Hbf 19:33
Aachen-Rothe Erde 19:40
Aankomst Aachen Hbf 19:44
De vertraging kwam door de Thalys die in Keulen te laat vertrok en ons dus ophield. Nog twee beelden van de RE uit Siegen en Keulen in het station van Aken:
L 5041 Aachen Hbf - Spa-Geronstère AM Klassiek
Aachen Hbf 20:04
Hergenrath 20:12
Aankomst Welkenraedt 20:18
![]() |
De L-trein uit Aken. |
![]() |
Een foto vanop het perron in Welkrenraedt, richting Verviers. Het rood-witte seinbeeld is voor de trein uit Kortijk, die vandaag niet meer terugrijdt richting Brussel, maar zich op een zijspoor gaat zetten. Het lichtje net onder het sein is trouwens geen AVG-lichtje, maar gewoon de straatverlichting in de verte. |
IC 543 Eupen - Oostende HLE 18 met I10 en I11
Welkenraedt 20:26
Verviers-Central 20:39
Liège-Guillemins 21:01 +17
Aankomst Leuven 21:31 +18
Vandalisme ter hoogte van Nessonvaux. Misschien vindt iemand er plezier in, maar ik niet. Ik miste daardoor mijn aansluiting richting Genk in het station van Leuven. In de week is het sneller om van lijn 37 naar Landen of Tienen te gaan via HSL 2 en Leuven, want de IC naar Leuven via de klassieke lijn 36 vertrekt in Luik enkele minuten voor de IC naar Oostende toekomt. De volgende trein van Leuven naar Landen was de stoptrein naar Landen. Ondanks de gemiste aansluiting was dit nog steeds sneller dan een uurtje wachten in Luik.
IC 1519 De Panne - Landen AM96
Leuven 21:53
Vertrijk 22:01
Tienen 22:07
Ezemaal 22:12
Neerwinden 22:16
Aankomst Landen 22:21
Het volgende bericht zal, zoals beloofd, een fotocollage worden van de voorbije maanden. Daarnaast staat er in december nog een trip op het programma die nogal lijkt op die van in februari, maar toch ook heel wat anders omvat. Daarnaast ga ik waarschijnlijk eind april/begin mei een tien- tot vijftiental dagen op Interrail. Welke kant van Europa ik ga doen, is nog lang niet beslist, al kan ik bijna met zekerheid zeggen dat Boedapest er toch wel bij zal zitten.